خانه / آرشیو نویسنده: شاه محمد گویا (برگه 18)

آرشیو نویسنده: شاه محمد گویا

روایت زنان؛ چند خط دل‌تنگی دختری از سرزمین بودا

چند خط دل‌تنگی دختری از سرزمین بودا

دختری هستم از سرزمین بودا. بودای که شهرتش زبانزد مردم دنیا است. طالبان بیست سال قبل پیکر بودا و صلصال این سرزمین را شکست، امروز رویا و آرزوهای دخترانش را به خاک یکسان کردند. این روزها دیگر در کشورم حرف زدن از حق و درس زنان در افغانستان جرمی است نابخشودنی. گاهی خنده‌ام می‌گیرد از فکر کردن به این‌ که ...

ادامه مطلب »

غریو آب از آتشفشان؛ هویت و رنج در موسیقی مقاومت افغانستان

هویت و رنج در موسیقی مقاومت افغانستان

«مرا زآتشفشان‌های بلند برج‌های کوه گرد شهر همان شهری که رفته خاک پاکش جاویدان برباد کرا گویم خدای من غریو آب می‌آید؟» صبورالله سیاه‌سنگ درآمد حروف استبداد در متن وضعیت فعلی افغانستان چنان بزرگ نوشته شده‌اند که حاشیه‌ها و پاورقی‌ها به چشم نمی‌آیند. رگ‌بار بی‌امان درد چنان در روان جامعه جا باز می‌کند که یادمان می‌رود «تنها صداست که می‌ماند.» ...

ادامه مطلب »

بررسی جریان سمبولیسم اجتماعی در «لب‌ چشمه» مجموعه دوبیتی‌های عاطف کابلیان

ملارمه، شاعر و منتقد فرانسوی می‌گفت: «شاعر باید خویشتن را به ابتکار کلمات تسلیم کند و خود را بدست امواج کلام و طغیان اندیشه‌های پیاپی بسپارد.» عاطف کابلیان در «لب‌ چشمه»، شاعری است تسلیم‌شده در امواج کلام و طغیان اندیشه‌های مداوم؛ اندیشه‌هایی‌ که پر است از دغدغه‌های روزگار هم‌زیستی او. من به‌عنوان یک خواننده‌ی جدی، «لب‌ چشمه» را یک اثر ...

ادامه مطلب »

طالبان: گرامی‌داشت شب یلدا «حرام» و «گناه» است

وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان یکشنبه، سوم دی (۲۴ دسامبر)، مدعی شد که گرامیداشت شب یلدا از نگاه دین اسلام، «حرام» و «گناه» است و این مناسبت نباید تجلیل شود. در بیانیه این وزارتخانه آمده است که تجلیل از شب یلدا در اسلام «هیچ جایگاهی» ندارد، و افزوده است: «در اسلام جشنی به‌ نام شب یلدا وجود ...

ادامه مطلب »

سال ۲۰۲۳؛ سال ناامیدی بیشتر و محدودیت‌های گسترده‌تر برای مردم افغانستان

سال ۲۰۲۳ برای مردم افغانستان، سال ناامیدی بیشتر و محدودیت‌های گسترده‌تر بود. طالبان در ۲۰۲۳ سختگیری‌ها علیه مردم افغانستان، به‌ویژه زنان، را تشدید کردند. آنان دختران و زنان افغان را تقریبا از تمامی فعالیت‌های اجتماعی منع کردند و جز عرصه بهداشت و آموزش (در حد ابتدایی) در هیچ حوزه‌ای به آنان امکان فعالیت ندادند. از سوی دیگر، ناامیدی جهان از ...

ادامه مطلب »

پدیده‌ی «پسرخواهی»؛ کاری که دست زنان نیست، اما جور آن ‌را می‌کشند

پدیده‌ی «پسرخواهی»؛ کاری که دست زنان نیست، اما جور آن ‌را می‌کشند

چهره‌ی لاغر، پر از لک و استخوانی دارد. انگار درچشم‌هایش غم غریبی نهفته است. صدایش نیز خسته به نظر می‌رسد. از این‌که تاهنوز موفق به پسرآوری نشده است، ناراحت است و نگرانی از لحن صحبت‌اش پیدا است. به دختر خردسالی که اطراف‌اش مشغول بازی است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «این که در شکمم بود و اولین دفعه که پیش قابله رفتم ...

ادامه مطلب »

نقشِ دانش‌مندانِ اسماعیلی در رشد و گسترشِ زبانِ پارسیِ دری

نقشِ دانش‌مندانِ اسماعیلی در رشد و گسترشِ زبانِ پارسیِ دری

اسماعیلیان در خراسان، در کنار پخش و نشر باورهای مذهبی شان در مسیرِ تاریخ، نقشِ بارزی در رشد و گسترشِ زبانِ پارسی‌ِ دری در خراسان داشته‌اند؛ چنان‌چه در هنگامِ خلافت “عبدالله مهدی” (۲۹۷ هجری-قمری) داعیانِ دانش‌مندِ اسماعیلی، رساله‌های بسیاری در شرح و آرای اسماعیلیه و باورهای عرفانی نوشتند. ( ندا امین، سیر تحوّلِ نثر پارسی، اهمیّت و نقشِ اسماعیلیان در ...

ادامه مطلب »

زنان معترض: ایستادگی زنان در برابر طالبان، افسانه‌ی قرن است

یلدا طولانی ترین شب سال

کابل/۱جدی/فرهنگستان زنان معترضِ اعضای جنبش اتحاد و همبستگی زنان افغانستان در آستانه‌ی شب یلدا(چله) دورهم جمع شدند و شعارهای ضد طالبانی سر دادند. در نوارهای ویدیویی که اعضای این جنبش امروز(پنج‌شنبه، ۳۰ قوس) نشر کردند آمده که زنان افغانستان با رشادت‌ها، مقاومت و ایستاده‌گی‌ها در برابر سیاست‌های زن‌ستیزانه و فرهنگ‌ستیزانه‌ی طالبان، افسانه‌ی قرن شده‌اند و در روایت‌ها و قصه‌های نسل‌های ...

ادامه مطلب »

تأملاتی در «نانِ خُشک»

«الخُبزُ الحافی» (نان خشک) زنده‌گی‌نامه‌ محمد شُکری (۱۹۳۵- ۲۰۰۳) نویسنده فقید مراکشی است که به سبک رمان، حدود بیست سال اول زنده‌گی‌اش را در بر می‌گیرد. این کتاب را مترجم ایرانی، صادق دارابی، با عنوانِ «نان خشک» از عربی به فارسی برگردانده که توسط نشر زریاب، تابستان ۱۳۹۷، در ۲۲۴ صفحه و در دو هزار نسخه در کابل چاپ و ...

ادامه مطلب »

کوتاه‌نوشتی در باره‌ی “سنایی”

کوتاه‌نوشتی در باره‌ی "سنایی"

“ابوالمجدِ مجدود آدم بنِ سنایی”، از پیش‌گامانِ اندیشه‌ی عرفانی در سده‌ی ششم هجری‌-خورشیدی در شعرِ پارسی‌ست. محتوای اندیشه‌های عرفانی سنایی در شعر، دربرگیرنده‌ی جُستارهای “وحدتِ وجود و کثرتِ وجود” است؛ اما مهم‌ترین ویژه‌گی‌اش در عرفان، پرخاش‌گری در برابر بیداد و استبدادِ زمان است و ره‌نمایی انسان به‌سوی آزاده‌گی و تزکیه‌ی نفس. سنایی برعکسِ برخی از عارفان، غارنشینی و دوری از ...

ادامه مطلب »