پمپئو در کتاب خاطراتش؛ غنی بدترین رهبر بود

کابل/۷دلو/فرهنگستان
مایک پمپئو، رئیس سابق سازمان سیا (CIA) و وزیر سابق امور خارجه ایالات متحده، در کتاب جدید خود تحت عنوان «هرگز کوتاه نیا: مبارزه برای آمریکایی که دوستش دارم» به مسایل افغانستان از جمله رهبران پیشین و توافق‌نامه صلح دوحه پرداخته است.
وزیر خارجه پیشین ایالات متحده امریکا، در بخشی از کتابش اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان را بدترین رهبر و هم‌زمان متقلب خوانده است.
آقای پمپئو در این کتاب‌ همچنان گفته است که آقای غنی بخاطر اهدافش جان سربازان امریکایی را هدر داده‌‌است.
این مقام پیشین امریکا در بخشی از کتابش رهبران پیشین افغانستان را متهم به اجازه به حیف‌ومیل کمک‌های بشردوستانه امریکا در افغانستان می‌کند.
افزون بر آن، او اشرف غنی را مانعی در برابر رسیدن به مصالحه در زمان گفت‌وگوهای صلح میان امریکا و طالبان دانسته است.
در بخشی از کتاب مایک پمپئو آمده است: «به او هشدار دادم که اگر از مشارکت در روند آشتی امتناع کند، انتقال یک میلیارد دلار کمک امریکا را متوقف خواهم کرد.»

افغانستان در کتاب پمپئو
آقای پمپئو نوشته است که برای نخستین بار در تابستان ۲۰‍۱۳، هنگامی که عضو کنگره امریکا بود، از افغانستان بازدید کرده بود. حالا دیدگاه‌ها و چشم دیدهای خودش در مورد افغانستان را در این کتاب بیان کرده است.
او در این کتاب نوشته است که اگر دولت جمهوری افغانستان از اتحاد درونی برخوردار می‌بود، امکان تشکیل یک ارتش حرفه‌ای کامل‌تری برای افغانستان وجود داشت.
پمپئو  با یادآوری از گزارش گروه ناظر شفافیت بین‌الملل در ۲۰۱۷ که افغانستان را سومین فاسدترین کشور جهان اعلام کرده بود، گفته است که وی باری با دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده و هم با مک مستر، مسوول ریشه‌کن سازی فساد در افغانستان شوخی کرده و گفته است که فساد افغانستان «یک ویژگی است، نه یک عارضه» به ادامه این شوخی تاکید می‌کند که فساد، تمام آن چیزی بود که دولت افغانستان را نگه داشته بود.

اشرف غنی در نگاه پمپئو
پمپئو در این کتاب از نخستین دیدارش با اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان یاد کرده و گفته است که وی را برای بار نخست در اگوست ۲۰۱۷ دیده است.
آقای پمپئو  می‌گوید که اشرف غنی درخواست دیدار کرده بود و هنگام دیدار با وی، از او پرسیده: «ترمپ چگونه است؟» پمپئو می‌گوید؛ کنجکاوی آقای غنی را درک می‌کرده است، اما پرسش آقای غنی را یک «دلیل بیهوده» برای یک دیدار با یک مقام خارجی می‌داند.
او بر این باور است که غنی رهبر مردم افغانستان نبود. پمپئو  می‌گوید که با شمار زیادی از رهبران جهان ملاقات کرده است و در این میان، آقای غنی برای او «نامحبوب‌ترین» بوده است.
پمپئو گفته است: «غنی یک کلاهبردار تمام عیار بود که زندگی امریکایی‌ها را تلف کرده بود و تنها بر تمایل خود برای ماندن در قدرت متمرکز بود. حتا یک بار هم احساس نکردم که او آماده است برای کشورش خطری را بپذیرد که ممکن بود قدرت او را به خطر بیندازد. این من را منزجر می‌کرد.»
او در ادامه کتابش گفته است: « او (غنی) در میان رهبران افغانستان اعتبار زیادی نداشت. وقتی با رهبران قبایل و طالبان ملاقات می‌کردم، همه‌ی آن‌ها با خشم به من یادآوری می‌کردند که در حالی‌که دهه ۱۹۸۰ را سوار بر اسب در آتش هلیکوپترهای شوروی برای آزادسازی کشورشان گذرانده بودند، غنی در دانشگاه جانز هاپکینز و کلمبیا حضور داشت.»
پمپئو  می‌نویسد: «من بدون اغراق می‌گویم که غنی دوستان بیشتری در داخل منطقه کلمبیا نسبت به  افغانستان داشت. وقتی برای اولین بار در دوران سیا با او ملاقات کردم، مستقیماً به او گفتم: شما در خیابان K (یکی از جاده‌های مهم واشنگتن دی سی) و کانگرس وقت خود را تلف می‌کنید، در حالی‌که باید در هرات و مزارشریف به دنبال متحدین باشید.»
وزیر خارجه پیشین ایالات متحده نوشته است که تنها وجه مشترک دونالد ترمپ و ملا برادر این بود که هردو از اشرف غنی «متنفر» بودند.

واکنش‌ها
عزیز معارج، آگاه مسایل سیاسی، می‌گوید: «این‌که مقامات امریکا و وزیر خارجه‌اش در برابر اشرف غنی چه بحث می‌کنند او گپ‌های خودشان است اما در واقعیت داکتر غنی به پروسه اعتماد نداشت حتی در تحریم او اقدام می‌کرد و بعد از این‌که پروگرام دوحه باید عملی می‌شد، پیش از عملی کردن او وطن را ترک کرد و همه سیستم از هم پاشید.»
احمدخان اندر، آگاه مسایل سیاسی در این باره گفت: «این‌ها که می‌گویند رییس جمهور افغانستان پول‌های شان را حیف‌و‌میل نمود رییس جمهور ما در وقت قدرت اعلام کرذ که هر دالری که به افغانستان می‌آید ۹۹ درصد آن دوباره به کشور خارج می‌رود چرا امریکار در آن وقت جواب لازم نداد.»
سیداکبر آغا، آگاه مسایل سیاسی، می‌گوید: «به نظر من صحبت‌هاى آقای پومپئو تا حد زياد حقيقت است و اشرف غنى تلاش کرد که به قدرت خود باقى بمانند و مذاکرات صلح ناکام و پشت سر کند.»
آقای خلیلزاد در صفحه تویترش چنین نگاشته: «اشرف غنی با من، مقام‌های واشنگتن، اعضای کنگره و جنرالان بازنشسته ارتباطات و آشنایی زیادی داشت وی فکر می‌کرد که ایالات متحده حضور نظامی خود را در افغانستان حفظ خواهد کرد اما این اشتباه بزرگ رییس‌جمهور غنی بود.»
اما برخی از آگاهان مسایل سیاسی گفته‌های این مقام پیشین امریکا را مبتنی بر واقعیت نمی‌دانند و امریکا را در برابر مسایل مهم افغانستان مسوول می‌خوانند.
کمال سادات، معین پیشین جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت: «اشرف غنى در کشور صلح سراسرى می‌خواست تا در کشور به هيچ گروه بهانه پيدا نشود تا دست به جنگ دست بزند و ما با صحبت‌هاى مايک پومپئو مخالف هستيم.»
سیدنورالله راغی، دیپلمات پیشین، می‌گوید: «در مدیریت‌های کلان کشور بزرگترین فساد اداری را در زمان خودش برای مردم افغانستان رقم زد، فساد اخلاقی اطرافیانش بیداد می‌کرد و یک دولت فروپاشیده و فروریخته و ناکام از خودش بجا گذاشت و رفت.»
جنت فهیم چکری، آگاه مسایل سیاسی، گفت: «بار ملامتی‌اش را از شانه‌های ترامپ و مایک پومپئو بلاخره بالای مردم افغانستان خصوصا بالای اشرف غنی و داکتر عبدالله بندازد این کتاب را بدست نشر سپرده احتمال این است که مایک پمپئو در سال ۲۰۲۴ در انتخابات ریاست جمهوری اشتراک بکند.»
پیش از این نیز آقای پمپئو در یک  سخنرانی در دانشگاه شیکاگو امریکا، غنی را مخالف روند مصالحه خوانده بود.
این درحالی‌است که تا کنون محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله به گفته‌های پمپئو واکنش نشان نداده اند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی