کابل/۶جوزا/فرهنگستان
پس از سقوط نظام جهموریت در افغانستان بازار فروش کتاب رونق خود را از دست داده، نشریه‌های کتاب به دلیل چاپ‌نکردن کتاب و فروش‌نرفتن کتاب‌های چاپ‌شده، با خطر ورشکست‌شدن روبه‌رو است.
اقبال عازم، مسئول نشریه‌ی «عازم» می‌گوید که این نشریه در دوره‌ی جمهوری، در سال بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب از نویسندگان داخلی را نشر و روزانه، پنج هزار جلد کتاب نیز چاپ می‌کرد؛ اما در دو سال گذشته، هیچ کتابی چاپ نکرده است.
او می‌افزاید: «دو سال شده چاپ‌خانه‌ی ما بسته و بخش انتشارات ما غیرفعال است؛ تنها بخش فروشات ما فعال است که روزانه یک جلد کتاب هم فروش نداریم.»
شماری از مسئولان این نشریه می گویند، پس از سقوط جمهوری، به دلیل ایست بازار چاپ کتاب، ۱۲۰ کارمندش را که در بخش چاپ، ویرایش و دیزاین کتاب آموزش دیده بودند، از دست داده و صدها عنوان کتابش را نیز، به وزن کاغذ فروخته است.
زمان کریمی، مسئول نشریه‌ی بین‌المللی سعادت، می‌گوید که به دلیل نبود بازار فروش کتاب، فعالیتش محدود شده و سال گذشته، یکی از نمایندگی‌های فروش کتابش در شهر کابل را بسته است.
نشریه‌ی سعادت، در دوره‌ی جمهوری در سال، ۲۰ عنوان کتاب را با تیراژ نزدیک به دو هزار، چاپ می‌کرد؛ اما در نزدیک به دو سال گذشته، حتا یک عنوان کتاب چاپ نکرده است. کریمی، می‌گوید که اکنون ۳۰ هزار عنوان در ۱۰ میلیون جلد، در قفسه‌های این نشریه جا داده شده که هیچ خریداری ندارد.
رکود بازار چاپ و فروش کتاب، رقابتی را که در گذشته میان نشریه‌های کتاب برای جذب مشتری بیش‌تر و بلندبردن میزان کمیت و کیفیت کتاب وجود داشت، از بین برده و اکنون بیش‌تر نشریه‌ها ترس بسته‌شدن به دلیل نداشتن مشتری را دارند.
منیر استانکزی، مدیرمسئول نشریه‌ی «امیری»، می‌گوید که این نشریه، پیش از سقوط جمهوری در سال، ۳۵۰ عنوان کتاب را با تیراژ نزدیک به ۱۰ هزار چاپ می‌کرد؛ اما در نزدیک به دو سال گذشته، تنها ۵۰ عنوان کتاب چاپ کرده است.
او می‌گوید: «تعداد قراردادهای چاپ کتاب ما خیلی کم شده؛ حالا در یک ماه اگر یک کتاب چاپ کنیم، آن هم خیلی زیاد خواهد بود. بازار چاپ کتاب‌های درسی هم به پایین‌ترین حد خود رسیده است.»
به گفته‌ی استانکزی، این نشریه مشتری‌های دایمی‌اش را که بیش‌تر کارمندان حکومت پیشین بودند، در دو سال گذشته از دست داده است.
سهراب عمر، مسئول نشریه‌ی «باران» که بیش از ۱۲ سال در بخش کتاب کودک کار کرده، می‌گوید که پس از بسته‌شدن نهادهای خارجی که بخش زیادی از کتاب‌های چاپ این نشریه را خریداری کرده و به ولایت‌ها می‌فرستادند، حجم چاپ نشریه‌ی باران به گونه‌ی چشم‌گیری کاهش یافته است.
او می‌افزاید: «تا اکنون، ما ۸۰ عنوان کتاب کودک را چاپ کرده‌ایم. اکنون میزان چاپ کتاب خیلی پایین آمده است.»
با این حال سیداحمد سعید، رییس اتحادیه‌ی ناشران افغانستان می‌گوید: «۱۰ درصد از نشریه‌های ما فعالیت شان را متوقف کرده و نزدیک به ۵۰ درصد نشریه‌ها هم مشکلات مالی دارند و در حال ورشکست‌شدن استند.»
بر اساس آمار وزارت اطلاعات‌وفرهنگ طالبان، ۹۵ کتاب‌خانه‌ی عامه‌ی دولتی در ۳۴ ولایت، فعالیت دارند که از این میان، ۱۰ کتاب‌خانه‌ی آن در شش ناحیه و چهار ولسوالی کابل با داشتن ۱۲۰ هزار جلد کتاب، به شهروندان خدمات ارائه می‌کنند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
