کابل/۶سرطان/فرهنگستان
عید قربان در افغانستان معمولا با سه گزینه مهم همراه است و بدون یکی از این گزینه‌ها، گویا عید نشده است؛ تهیه لباس نو، آماده‌سازی سفره عیدی با شیرینی و آجیل و قربانی کردن؛ با این حال به نظر می‌رسد امسال اکثر مردم افغانستان با این سه گزینه بیگانه‌اند و از آن جشن‌های باشکوه خبری نیست.
البته پیش از آن هم به دلیل ناامنی و فقر مستمر در افغانستان بازارها رونق سال‌های دهه ۸۰ شمسی را نداشتند اما در این دو سال اخیر وضعیت مردم و بازارهای عید به‌شدت خراب شده است. بیشتر مردم می‌گویند با اینکه بازارها پر از کالاهای عیدند و اتفاقا قیمت‌ها هم نسبت به گذشته کمترند، به دلیل افزایش مشکلات مالی و فقر، از پس تهیه شیرینی عید یا خرید لباس نو برنمی‌آیند.
نیازمحمد باشنده کابل می‌گوید: ما در گذشته برای عید سفره‌های رنگینی تدارک می‌دیدیم. هم میوه تازه و هم انواع آجیل روی سفره عید چیده می‌شد. حتی چند نوع کیک و کلوچه و شیرینی هم تهیه می‌کردیم. اما این سفره رنگین حالا به سفره‌ای کوچک با یکی دو نوع میوه تازه که ارزان‌تر است و مقداری هم کیک و کلوچه خانگی تبدیل شده است.
او می‌گوید که توان خرید آجیل را ندارد و برای خود و همسرش هم لباس نو تهیه نکرده و فقط برای فرزند خردسالشان لباس خریده‌اند.
ذبیح‌الله یک تن از فروشنده لباس می‌گوید: «قیمت این لباس های که اخیرا وارد کرده ایم کم‌تر است مشتری هم می‌آید ولی چیزی نمی‌خرد اگر این وضعیت ادامه یابد ما قادر به پرداخت کرایه دوکان های خود نخواهیم بود.
او در ادامه می‌افزاید: مشتریان پس از چندبار بالا و پایین کردن اجناس و چنه زدن آن را می‌خرند واسرار دارند که اگر از جنس خوش شان نیاید دوباره آن را بر می‌گردانند.
این فروشنده گان می‌گویند: مشتریان پس از شنیدن قیمت ها ازخرید لباس صرف نظر می‌کنند وحتی بخش از لباس‌ها از سال گذشته فروش نرفته اند.
با این حال بازار خرید و فروش دام همچنان پررونق است. گله‌داران از روز دوشنبه به حاشیه شهرها آمده‌اند و مردم نیز برای خرید حیوان زنده سراغ آن‌ها می‌روند. البته قیمت دام به‌خصوص گوسفند و بز به‌شدت بالا رفته است؛ با این حال خریداران زیادی اطراف گله‌ها جمع شده‌اند. زیرا به باور مردم، فقط با قربانی کردن است که آداب عید تکمیل می‌شود.
راشد کاکر می‌گوید او و همسایه‌‌هایش مشترکا یک گاو خریده‌اند تا قربانی کنند. به این ترتیب هم رسم عید به جا آورده می‌شود و هم به آن‌ها از نظر مالی فشار زیادی نمی‌آید.
او می‌گوید که در گذشته بخش زیادی از گوشت قربانی به فقرا داده می‌شد اما حالا فقر به اندازه‌ای گسترده شده است که مردم سه‌چهارم قربانی را برای خود بر‌می‌دارند و یک‌چهارم را بین فقرا تقسیم می‌کنند.
با همه این‌ها، جشن گرفتن عید به دلیل اینکه جزو مراسم دینی در جامعه اسلامی است، اجتناب‌ناپذیر است. آماده کردن سفره عیدی هم از سنت‌های ریشه‌دار افغانستان برای بزرگداشت اعیاد است؛ اما فقر و تنگدستی باعث شده است تا این سفره‌ها کم‌رونق‌تر از گذشته باشند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
