کابل/۱۶ثور/فرهنگستان
بحران های سیاسی چهار دهه اخیر افغانستان علاوه بر این‌که امنیت و اقتصاد کشور را در حالت نابودی قرار داد، پیامدهای اجتماعی زیان‌باری نیز برای شهروندان کشور خلق کرده است. فروپاشی نظام گذشته و به روی کار آمدن مجدد طالبان، شوک بزرگی به جامعه وارد کرده که تا سالها آثار روانی خود را خواهد گذاشت.
طبق یافته های شبکه خبری طلوع نیوز در یکسال پسین، دست‌کم ۳۴۷ تن در ۹ ولایت کشور، دست به خودکشی زده‌اند که از این میان، ۶۰ تن آنان جان باخته‌اند و بدخشان با داشتن ۲۵۱ پرونده اقدام به خودکشی، درجایگاه نخست قراردارد.
این یافته ها نشان می‌دهند که ۱۴ تن در غور، ۱۱ تن در خوست، ۷ تن در سرپل، ۵ تن در ننگرهار، ۵ تن در میدان وردک، ۳ تن در بامیان، ۲ تن در ارزگان و یک تن در ولایت کاپیسا، در یک سال پسین، دست به خودکشی زده و به زندگی خود پایان داده‌اند.
ممنوعیت تحصیل و اشتغال دختران و زنان، ناامیدی از ادامه تحصیل و بازار کار، محدودیت های طالبان و بحران اقتصادی و عدم درآمد در کشور باعث بروز مشکلات روحی و روانی و شیوع افسردگی در نسل جوان کشور شده است.
گراف خودکشی، بیماری های روحی و روانی و همچنین پدیده کودک همسری، خشونت های خانوادگی و سرخوردگی های اجتماعی در دو سال اخیر روز به روز افزایش پیدا کرده است.
یک بانوی بیست ساله که باشنده ولسوالی ارگوی ولایت بدخشان است، به علت مشکلات خانوادگی، با نوشیدن تیزاب قصد پایان دادن به زندگی خود را داشت، اما پس از انتقال به شفاخانه از مرگ نجات یافت.
همایون فروتن، رییس شفاخانه ولایتی بدخشان، گفت: «۲۵۰ واقعه به شفاخانه ثبت و راجستر داریم که اقدام به خودکشی کرده‌اند و دست به خودکشی زدند که از این جمله ۱۸۸ طبقه اناث است و ۶۲ نفر هم طبقه ذکور.»
براساس گزارش های موسسات تحقیقاتی از میزان شادمانی کشورهای جهان، افغانستان در سال‌های اخیر همواره عنوان غمگین‌ترین کشور جهان را از آن خود کرده است. عواملی مانند درآمد، حمایت اجتماعی، امید به زندگی سالم، آزادی شخصی، سخاوت مردم، و درک سطوح فساد داخلی و خارجی از جمله معیارهای این مرکز برای رتبه بندی شادمانی در کشورهاست.
در همین حال، برخی از مسوولان و پزشکان روان درمانی، فقر، بی‌کاری، بی‌سوادی و خشونت‌های خانوادگی را از علت‌های بنیادی این‌گونه رویدادها، عنوان می‌کنند.
قدیر بران، متخصص بیماری‌های روانی در این باره چنین گفت: «موضوع خودکشی‌ها بیشتر بر اثر خشونت‌های فامیلی صورت می‌گیرد. فقر، جهل، بی‌سوادی، عدم آگاهی مردم، بی‌سرپناهی و بی‌سرنوشتی و بی‌کاری عامل آن است.»
کارشناسان علوم اجتماعی بر این باورند که حاکمان کنونی با محروم کردن افراد جامعه از حقوق اولیه نه تنها کمکی به حل این بحران نمی‌کنند بلکه خود منشا بسیاری از مشکلات هستند.
این درحالی‌ست که بربنیاد آمارهای پخش شده از سوی سازمان بهداشت جهان، سالانه نزدیک به ۸۰۰ هزار تن در جهان، دست به خودکشی می‌زنند که بیشتر آنان، از ۱۵ تا ۲۹ سال سن دارند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
