اجلاس روسای جمهوری ایران ، روسیه و آذربایجان !
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه که به تهران سفر کرده با آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران و حسن روحانی، رئیس جمهور ایران دیدار کرده است.
توافق اتمی ایران با قدرت‌های بزرگ جهانی و بحران سوریه از جمله محورهای اصلی گفتگوی ولادیمیر پوتین با مقام‌های ایرانی بوده است.
این اولین دیدار مقام‌های عالی رتبه ایران و روسیه پس از اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا درباره ایران و عدم تایید پایبندی ایران به برجام توسط دولت آمریکاست.
رهبر ایران در دیدار با رئیس جمهور روسیه با اشاره به همکاری دو کشور در سوریه آن را “تجربه خوب” خوانده و گفته است که “باید از تجربیات مفید سال‌های اخیر در مسائل منطقه‌ای و روابط دوجانبه، برای تحکیم و توسعه‌ی روابط بهره جست.”
خامنه‌ای “ایستادگی مشترک” دو کشور در سوریه را “پرمعنا” خوانده و گفته است که این سیاست، روسیه را “در مسائل منطقه‌ی غرب آسیا تأثیرگذار کرده است.”
رهبر ایران گفته: “آقای پوتین “اهل تصمیم و عمل است.”
خامنه‌ای در این دیدار همچنین گفته تحریم‌های آمریکا را “با روشهایی از جمله حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی، میتوان بی‌اثر و آمریکا را منزوی” کرد.
ولادیمیر پوتین نیز در سخنانی ایران را “شریک استراتژیک و “همسایه‌ای بزرگ” خوانده است.
سفر ولادیمیر پوتین به تهران برای شرکت در اجلاس سه جانبه روسای جمهور ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان انجام شده است.
این دومین نشست سه جانبه سه رئیس جمهور است و نشست قبلی سال پیش در باکو انجام شده بود.
حسن روحانی پیش از این با الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان دیدار کرده بود.
در پایان نشست روسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان ، در نشستی با خبرنگاران از توافقات گسترده سه کشور در مسایل دوجانبه و منطقه ای خبر داد و تصریح کردند: هدف سه کشور ایجاد روابطی نزدیکتر توام با حسن همجواری بیشتر و بهره گیری از ظرفیتهای سه کشور در مسیر توسعه اقتصادی و منافع ملتهای ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان است.
حسن روحانی با قدردانی از حضور روسای جمهوری روسیه و آذربایجان در تهران، گفت: اساس اجلاس روسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان بر مبنای دوستی و همسایگی سه کشور است و این دوستی، صمیمیت و همسایگی جغرافیایی و رابطه فرهنگی، ما را برای استفاده مناسبتر از ظرفیت های سه کشور مصمم تر کرده است.
حسن روحانی با اشاره به تصمیمات اجلاس های باکو و تهران از جمله در حوزه ترانزیت بین سه کشور و منطقه اوراسیا گفت: در چارچوب این مسیر ترانزیتی، شمال به جنوب متصل خواهد شد و تصمیم ما بر این است که بندر عباس به هلسینکی متصل شود یعنی آسیا را به اروپا متصل کنیم و مسیر این ترانزیت ما از طریق آذربایجان، روسیه و اروپای شرقی و شمالی است.
رییس جمهور افزود: همچنین در زمینه روابط جاده‌ای و دریایی می‌خواهیم روابط را گسترش دهیم. ما سه کشور در ساحل دریای خزر هستیم و باید از این دریا به عنوان دریای صلح برای کشورهای منطقه و همچنین دریای توسعه برای استفاده از ظرفیتهای توسعه کشورهای ساحلی استفاده کنیم.
حسن روحانی به تصمیمات اقتصادی اجلاس تهران اشاره کرد و گفت: تلاش ما تسهیل در روابط اقتصادی سه کشور است . ما در این نشست گام بسیار مهمی برای اتصال به اتحادیه اوراسیا برداشتیم و این گام اقتصادی و تجاری مهمی بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا خواهد بود. ما همچنین به دنبال اجرای مسیر سبز گمرکی و اعمال استانداردهای واحد گمرکی بین سه کشور هستیم.
رییس جمهوری ایران اظهارداشت: در اجلاس تهران در خصوص ایجاد روابط بانکی بهتر و استفاده از پول ملی در تجارت دو و سه جانبه تأکید شد.
حسن روحانی موضوع انرژی را یکی دیگر از فرصت های همکاری سه کشور برشمرد و گفت: ایران، روسیه و آذربایجان با داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز و موقعیت ممتاز در منطقه و جهان باید همکاری‌های فناورانه خود را برای تولید و استخراج نفت و گاز در این منطقه و همچنین سرمایه‌گذاری‌های مشترک در زمینه انرژی و سایر موارد گسترش دهند.
رییس جمهوری ایران همچنین از برنامه مشترک برای اتصال شبکه های برق سه کشور خبر داد و گفت: انرژی الکتریسیته ما باید متصل باشد تا در فرصت‌های مختلف از نیروی برق سه کشور بتوانیم استفاده و بهره‌برداری کنیم.
حسن روحانی در ادامه به موضوع محیط زیست دریای خزر اشاره کرد و گفت: ایران، روسیه و آذربایجان به عنوان سه کشور حاشیه دریای خزر به دنبال این هستند که همه مقرراتی را که باید در دریای خزر حاکم باشد از جمله رژیم حقوق این دریا را سریعتر به نتیجه نهایی برسانند تا استفاده از ظرفیت های این دریا تسهیل شود.
رییس جمهور روحانی افزود: سومین اجلاس روسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان نیز سال آینده به میزبانی مسکو برگزار خواهد شد.
حسن روحانی، مسایل منطقه ای را یکی دیگر از محورهای گفتگوی روسای جمهوری سه کشور برشمرد و گفت: درباره روابط نزدیکتر و نقش سه کشور در زمینه ثبات و امنیت منطقه و بویژه مبارزه با تروریسم در این نشست بحث شد. همکاری‌های ایران و روسیه در زمینه ایجاد ثبات و امنیت و مبارزه با تروریسم بویژه در سوریه و همکاری‌های سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه که در آستانه دنبال میشود،حائز اهمیت است.
رییس جمهور حسن روحانی افزود: در این اجلاس هر سه کشور بر همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد صلح و ثبات منطقه‌ای و مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و جرایم سازمان‌یافته تأکید کردیم.
الهام علی‌اف رییس جمهور آذربایجان نیز در این کنفرانس خبری مذاکرات سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان را موفقیت آمیز دانست و گفت: روابط و مناسبات سه کشور با موفقیت در حال پیگیری است و آینده خوبی برای این همکاری‌ها پیش‌بینی میکنیم.
رییس جمهور آذربایجان با بیان اینکه ملتهای ما را تاریخ و فرهنگ مشترک به یکدیگر متصل کرده و قرن‌ها با دوستی و برادری در کنار یکدیگر زندگی کرده‌ایم، گفت: بی‌تردید همکاری‌های موفقیت‌آمیز جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری روسیه برای برقراری ثبات و امنیت در منطقه، نقش بسزایی ایفا میکند.
علی‌اف در ادامه با تأکید بر اینکه روابط تهران و باکو بخاطر موقعیت جغرافیایی و هم‌مرز بودن و اراده دو کشور در تمامی زمینه‌ها با موفقیت در حال توسعه است، گفت: در این راستا حجم مبادلات تجاری دو کشور حدود ۷۰ درصد ارتقاء یافته که این نشان‌دهنده وجود مناسبات صمیمانه بین سه کشور است.
ولادیمیر پوتین رییس جمهور فدراسیون روسیه نیز در این نشست خبری با ابراز رضایت از گفتگوهای انجام شده بین روسای جمهور ایران، روسیه و آذربایجان در این نشست سه جانبه گفت: مطمئنم این دیدارهای صمیمی و شفاف نتایج مهم و منافع زیادی برای ملتهای ما خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه در این نشست گفتگوهای مهمی درباره صلح و ثبات، مبارزه با جرائم سازمان یافته، مبارزه با تروریسم و در راس آنها همکاری های اقتصادی داشتیم، افزود: ایران، روسیه و آذربایجان هر سه از تولیدکنندگان مهم هیدروکربن ها هستند و هیچ کدام بنا ندارند در این زمینه با یکدیگر رقابت کنند، بلکه به دنبال همکاری در این عرصه با هم هستیم.
رییس جمهور روسیه با بیان اینکه همکاری های سه کشور در عرصه های مختلف تا به حال نتایج مثبت و مفیدی برای طرفین داشته است، اظهار داشت: کریدور ترانزیتی شمال – جنوب بین سه کشور که سال گذشته با ارسال تعدادی کانتینر از هند به روسیه و ادامه مسیر آن از روسیه تست شد، دارای منافع و صرفه اقتصادی بسیار مناسبی است.
ولادیمیر پوتین تصریح کرد: سه کشور همکاری های خوبی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز دارند و میزان تولید آنها نیز در سطح خوبی است. میتوانیم در این زمینه نیز همکاری های خود را گسترش دهیم و به عنوان مثال از سیستم نقل و انتقال گاز آذربایجان، گاز روسیه را برای مصرف در مناطق شمالی ایران منتقل کنیم.
وی خاطرنشان کرد: سه کشور همچنین ظرفیتهای خوبی برای گسترش همکاری ها در عرصه های دیگر از جمله در زمینه همکاری های فرهنگی و آموزشی و پزشکی دارند. همچنین ظرفیتهای خوبی برای گسترش ارتباطات مرزی و همکاری بین ولایت های سه کشور وجود دارد.
رییس جمهور روسیه ابراز امیدواری کرد رژیم حقوقی دریای خزر به زودی نهایی شده و به امضای کشورهای ساحلی برسد.
ولادیمیر پوتین به ملاقاتهای دوجانبه بین روسای جمهور سه کشور در حاشیه اجلاس امروز اشاره کرد و افزود: در گفتگو با رییس جمهور ایران، مذاکرات خوبی در زمینه های اقتصادی، همکاری ها در خصوص انرژی و تولید ماشین های سنگین داشتیم و علاوه بر اینها دیدار و گفتگوی بسیار مفید و پرمحتوایی نیز با رهبر ایران داشتم.
وی با اشاره به اینکه در دیدار با حسن روحانی درباره امنیت منطقه ای، مساله هسته ای ایران و مسائل سوریه نیز گفتگو داشته است، اظهار داشت: همکاری های ما با ایران به ویژه در زمینه مسائل سوریه بسیار مثمر ثمر جریان دارد و با تشریک مساعی ما با ایران و ترکیه شرایط در مبارزه با ترویسم در سوریه بسیار خوب پیش می‌رود.
رییس جمهور روسیه با تاکید بر اینکه هیچ کشوری نمی تواند مشکلات را یک طرفه و به تنهایی حل کند، تصریح کرد: مذاکرات آستانه درباره سوریه بسیار خوب، مثبت و مفید پیش می رود و ما روی همکاری با ایران، ترکیه و دیگر شرکای خود در این زمینه حساب میکنیم.
خواجه میر احمد
فرهنگستان
اول نومبر ۲۰۱۷
