ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید می‌تواند موجب تغییر روابط آمریکا با سایر نقاط دنیا شود. مطلب زیر به هفت مورد از این تغییرات احتمالی اشاره دارد.
خانه‌تکانی در ناتو
آقای ترامپ همواره یکی از منتقدان جدی سازمان آتلانتیک شمالی، ناتو، بوده؛ سازمانی که شالوده سیاست خارجی آمریکا در بیش از ۶۰ سال گذشته را تشکیل می‌دهد.
او این سازمان را کهنه و ناکارآمد دانسته و اعضای آن را متحدانی ناسپاس نامیده که از بذل و بخشش آمریکا بهره می‌برند. آقای ترامپ چند روز قبل از مراسم تحلیفش گفت که “بسیاری” از ۲۸ عضو ناتو سهم خود را نمی‌پردازند و این برای آمریکا “بسیار غیر منصفانه” است.
آمریکا، اخیرا در راستای بخشی از برنامه باراک اوباما برای تضمین امنیت متحدان آمریکا در مقابل خطر تهاجم روسیه، ۳۰۰۰ نیروی نظامی در لهستان مستقر کرد.
به نظر می‌رسد که گفته‌های آقای ترامپ بیان‌گر نگرانی طولانی مدت آمریکا در مورد عدم پرداخت ۲ درصد از تولید ناخالص ملی اعضای ناتو به این سازمان است؛ این در حالی است که آمریکا یکی از بزرگ‌ترین بودجه‌های نظامی دنیا را دارد.
گرچه آقای ترامپ گفته که ناتو برای او “بسیار مهم” است ولی مواضع او نسبت به این سازمان، زنگ خطر را برای اعضا به صدا درآورده تا جایی که وزیر امور خارجه آلمان گفته است سخنان آقای ترامپ موجب “نگرانی” آنها شده است.
روابط بهتر با روسیه
آقای ترامپ هنگام کارزار انتخاباتی‌اش، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را رهبری قوی نامید که دوست دارد با او ارتباط خوبی داشته باشد.
این البته پیش از آن بود که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، روسیه را به هک کردن ایمیل‌های اعضای حزب دموکرات متهم کند. اتهامی که آقای ترامپ هم سرانجام آن را قبول کرد.
دونالد ترامپ پیش‌تر این اتهام‌ها را تکذیب کرده و گفته بود “اخباری جعلی” هستند. او همچنین با زیر سئوال بردن این پرونده گفته بود که سازمان‌های امنیتی آن را با اهداف خاصی منتشر کرده‌اند.
آقای ترامپ می‌گوید که به آقای پوتین (و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان) اعتماد خواهد کرد، هرچند که هشدار هم داده که این اعتماد “ممکن است اصلا هم طول نکشد.”
رئیس جمهور جدید آمریکا از یک سو می‌گوید که تحریم‌های کشورش علیه روسیه را”دست‌کم برای مدتی” حفظ می‌کند اما از سوی دیگر در مصاحبه‌ای پیشنهاد می‌دهد که تحریم‌ها می‌تواند در صورت انجام “یک توافق خوب” با روسیه که شامل کاهش میزان تسلیحات هسته‌ای باشد، برداشته شود.
روابط روسیه و آمریکا مدتی است که با نوسان‌هایی همراه بوده به خصوص به دنبال عملکرد اوباما در اوکراین، سوریه و حمله سایبری روسیه. به این ترتیب روابط آمریکا و روسیه حالا در وضعیتی قراردارد که با توجه به عملکرد آقای ترامپ می‌تواند با تغییرات عمده‌ای روبرو شود.
+پوتین پرونده‌سازی روسیه علیه ترامپ را ‘مطلقا بی‌معنی’ خواند
+ ‘اعلام آمادگی’ ترامپ برای همکاری با روسیه و چین
پایان تجارت آزاد؟
سیاست‌های اقتصادی دونالد ترامپ می‌تواند موجب بزرگ‌ترین تغییر در مبادلات تجاری آمریکا با جهان برای دهه‌ها شود. او تهدید کرده که تعدادی از توافق‌های مبتنی بر تجارت آزاد کنونی (که معتقد است موجب شده آمریکایی‌ها کارشان را از دست دهند) را لغو خواهد کرد؛ از جمله توافق بین آمریکا، کانادا و مکزیک. آقای ترامپ حتی پیشنهاد خروج آمریکا از سازمان تجارت جهانی را مطرح کرده بود.
او از زمانی که انتخابات را برد، مشغول تهدید شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های خودرو سازی کرده و از جمله گفته که مالیات محصولاتی که در مکزیک تولید می‌شود را ۳۵ درصد افزایش خواهد داد. در این زمینه (و البته زمینه‌های دیگر) چین هدف اصلی او است.
+ ترامپ یک اقتصاددان منتقد چین را رئیس شورای تجارت آمریکا کرد
پایان سیاست چین واحد؟
اوایل دسامبر بود که یک مکالمه تلفنی بین دونالد ترامپ و تسای اینگ-ون، رئیس جمهوری تایوان، سیاست چهار دهه اخیر آمریکا را نقض کرد.
چین، تایوان را یکی از استان‌هایش می‌داند و انکار کردن استقلال تایوان یکی از از اولویت‌های مهم سیاست خارجی چین است. بنابر سیاست چین واحد، تایوان بخشی خودمختار از خاک چین محسوب می‌شود.
کاخ سفید از سال ۱۹۷۹ با رعایت سیاست چین واحد، به خواست این کشور احترام گذاشته و روابط دیپلماتیک مستقیمی با تایوان نداشته است.
رئیس جمهور جدید آمریکا اخیرا گفت که “همه چیز از جمله سیاست چین واحد قابل مذاکره است.” اما چین در پاسخ گفت که این موضوع اقابل مذاکره نیست.
این موضوعات موجب شده تا آینده روابط دو قدرت برتر اقتصادی دنیا با تردیدهای جدی روبرو شود.
آقای ترامپ البته نشانه‌هایی از عملگرایی را نیز در رابطه با مسائل مربوط به چین نشان داده است. او که قبلا چین را به اخلال در نرخ ارز متهم کرده بود حالا می‌گوید که اول با آنها مذاکره خواهد کرد.
+ چین از تماس تلفنی دونالد ترامپ و رئیس‌جمهوری تایوان ابراز ناخشنودی کرد
+تلاش معاون ترامپ برای کاستن اهمیت مکالمه با رئیس‌جمهور تایوان
تجدید نظر در توافق اتمی با ایران
برای باراک اوباما لغو تحریم‌های ایران برای تضمین در مورد این که ایران دنبال ساختن سلاح هسته‌ای نرود، “تفاهمی تاریخی” بود.
اما برای ترامپ، که به نوعی نشانگر دغدغه جمهوری‌خواهان نیز است، توافق هسته‌ای با ایران، “بدترین توافقی بود که تا به حال دیده.”
آقای ترامپ که گفته بود که برهم زدن این توافق “اولین اولویت” او خواهد بود، حالا می‌گوید که نمی‌خواهد به طور مشخص بگوید که چه خواهد کرد.
او در گفتوگو با نشریه تایمز گفت: “کدام قماربازی را می‌شناسید که قبل از بازی دستش را برای شما رو کند؟”
برهم زدن توافق هسته‌ای تبعات زیادی در خاور میانه خواهد داشت. ایران بازیگری مهم در درگیری‌های سوریه است و رقابتی دیرینه به عربستان سعودی و اسرائیل دارد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران از ترامپ خواسته که به توافق هسته‌ای پایبند بماند و گفته که آمریکا باید به توافقی که بین قدرت‌های جهانی انجام شده، احترام بگذارد.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران در این مورد واکنشی تندتر داشت: “اگر آنها توافق را پاره کنند ما آن را آتش می‌زنیم.”
+ خرازی: توافق هسته‌ای قابل بازنگری نیست
+ نامه چند چهره ایرانی-آمریکایی به ترامپ: برجام را حفظ کنید
تسلیحات اتمی بیشتر در آسیا؟
ریاست جمهوری دونالد ترامپ دغدغه‌های امنیتی در آسیا را افزایش می‌دهد.
نه فقط به دلیل این که رئیس جمهور جدید آمریکا با سخنانش در مورد تایوان، چین را شوکه کرد بلکه به این دلیل که رکس تیلرسون، وزیر خارجه انتخابی او در مورد جلوگیری از دسترسی چین به جزایر مصنوعی که این کشور در دریای جنوب چین ساخته، صحبت کرده و این باعث شد که یک روزنامه دولتی نسبت به خطر “برخورد نظامی” هشدار دهد.
آقای ترامپ هم به کره جنوبی و هم به ژاپن گفته که بیش از حد به آمریکا متکی هستند. او حتی گفت که آنها باید بتوانند زرادخانه هسته‌ای خودشان را داشته باشند.
همچنین نباید کره شمالی را که به تازگی در تدارک گسترش تسلیحات هسته‌ایش است، فراموش کرد و مشخص نیست که آیا آقای ترامپ هم رویکرد روسای جمهوری سابق آمریکا را تکرار خواهد کرد یا خیر.
اخیرا کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی در بیانیه‌ای اعلام کرد که در آستانه آزمایش موشک‌های با برد طولانی است که قابلیت حمله کلاهک هسته‌ای را دارند. آقای ترامپ در توییتر نوشت: “این اتفاق نخواهد افتاد.”
با این که کسی نمی‌داند در ذهن دونالد ترامپ چه می‌گذرد اما به نظر نمی‌رسد تقابل غیرقابل پیشبینی‌ترین رئیس جمهور آمریکا با غیرقابل پیشبینی‌ترین حکومت جهان آرام باشد.
+ دولت ترامپ ‘مقابل ایران و کره شمالی سیستم دفاع ضدموشکی می‌سازد’
+ رسانه دولتی کره شمالی از ترامپ تمجید کرد – BBC Persian
تغییر سیاست‌های اقلیمی
رئیس جمهور جدید آمریکا گفت که ۱۰۰ روز پس از رسیدن به قدرت توافق اقلیمی پاریس را “لغو” خواهد کرد و با تمام قدرت تلاش می‌کند تا تمام آن‌چه باراک اوباما در رابطه با کاهش گرمایش زمین ساخته را وارونه کند.
آقای ترامپ بارها نظر دانشمندان در مورد تاثیر بشر در تغییرات اقلیمی را رد کرده و آن را “تخیلی” نامیده است.
مانند بسیاری موارد دیگر او در این زمینه نیز نظر قبلی‌اش را تعدیل کرد و در نوامبر به نیویورک تایمز گفت متوجه شده که “ارتباطاتی” بین فعالیت‌های انسان و تغییرات اقلیمی وجود دارد و گفت بجای بیرون کشیدن آمریکا، “نگاهی” به توافق پاریس می‌اندازد.
البته اگر آقای ترامپ از توافق پاریس خارج هم شود، آمریکا قانونا تا چهار سال موظف به پذیرش تعهدات این توافق است.
هر چند که منتقدان می‌گویند رویکرد آقای ترامپ بر عملکرد کشورهایی که تمایلی به کم کردن میزان گازهای گلخانه‌ای خود ندارند، تاثیر منفی خواهد گذاشت.
+ ریاست‌جمهوری ترامپ و سیاست‌های زیست‌محیطی آمریکا
+ دونالد ترامپ و خطر گرم‌تر شدن کره زمین
منبع : بی بی سی
