گروه انتقال قدرت و تعیینات رییس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ، با جدیت مصروف جمع‌آوری فهرست مقام‌های ارشد حکومت امریکا است. آقای ترامپ باید ۴۰۰۰ مقام بلندپایه‌ی حکومت خویش را انتخاب و تعیین کند.
۱۲۱۲ تن این مقام‌ها، وزیران، معینان، رییسان اداره‌های مستقل و سفیران هستند که به اخذ رای اعتماد سنا ضرورت دارند. ۳۵۳ تن ایشان کارمندان کاخ سفید هستند که در ادارات فدرال مصروف خدمت خواهند بود. ۶۸۰ تن، کارمندان ارشد اجراییه آقای ترامپ، ۱۴۰۳ تن دیگر، در پست‌های پالیسی‌سازی و کارهای اداری و متباقی کارمندان در پست‌های مسلکی و فنی تعیین خواهند شد.
سیاست‌مداران و تحلیل‌گران امور می‌توانند که با مرور تعیینات اعضای کابینه حکومت آقای ترامپ در باره‌ی حکومت و فعالیت‌های آینده‌شان حدس بزنند. با وجود این‌که ۱۲۱۲ پست کلیدی حکومت حایز اهمیت است، اما در میان کابینه، وزارت‌خارجه‌ی ایالات متحده امریکا از اهمیت بسزایی برخوردار است. تعیین یک افغان‌تبار امریکایی در چنین پست کلیدی، نه تنها مایه‌ی افتخار به هواداران آقای خلیل‌زاد است، بلکه این اقدام همراه با پیامدهای مثبت برای حکومت ایالات متحده خواهد بود.
ساختار دولت فدرال ایالات متحده امریکا متفاوت‌تر از ساختارهای مشابه کشورهای جمهوری است. با وجود این‌که معاون رییس‌جمهور در حکومت ایالات متحده یک نقش بارز دارد، اما اغلبا این یک سمت سمبولیک است. نقش وزیر خارجه در تمام دولت‌ها بسیار آشکار است، اما در ایالات متحده امریکا، اهمیت وزارت خارجه بسیار حیاتی به‌شمار می‌رود و بعد از ریس‌جمهور، وزیر خارجه بزرگ‌ترین نقش را به عهده دارد.
نقش امریکا را به‌حیث یک ابرقدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی، نمی‌توان نادیده گرفت و یاهم منحصر به جغرافیای ایالات متحده شمرد. با وجود این‌که در عصر جهانی‌شدن، دنیا آهسته آهسته به یک قریه مبدل می‌شود و تغییرات در هر کشور می‌تواند که بر چندین کشور اثرگذار باشد، اما تاثیرات هر نوع تغییر در امریکا، فراگیر است. به همین منظور انتخاب رییس‌جمهور امریکا نه تنها برای امریکایی‌ها، بلکه برای همکاران و رقیبان این کشور از اهمیت خاص برخوردار است. اما خارج از امریکا نقش وزیر خارجه این کشور به مردم بسیار مهم است.
وزیران خارجه امریکا نه تنها که در تغییرات جدی پالسی و راهبردهای خارجی ایالات متحده نقش داشته‌اند، بل باعث تغییرات وسیع در منطقه و جهان نیز شده‌اند. به‌طور مثال، جورج مارشال، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا (۱۹۴۷-۱۹۴۹) که یکی از موسسان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) است، در عین حال به حیث طراح پلان مارشال برای احیای مجدد اروپا بعد از جنگ جهانی دوم نیز شهرت دارد.
آقای هنری کیسینجر (۱۹۷۳-۱۹۷۷) که در اجرای سیاست معروف به دیپلماسی پینگ‌پنگ توانست رابطه ایالات متحده امریکا و چین را حفظ کند. کیسینجر در جلوگیری و محدودسازی سلاح‌های استراتژیک میان امریکا و شوروی با موفقیت توانست که از یک جنگ هسته‌ی کشنده جلوگیری کند و بالاخره برای خاتمه بحران و جنگ خونین ویتنام توانست که جایزه صلح نوبل را یک‌جا با «له دوک تو»، طرف مقابل مذاکره ویتنامی، به‌دست آورد. پس وزیران خارجه ایالات متحده می‌توانند که نقش‌های حیاتی را در منطقه و جهان بازی کنند و برخلاف حضور یک شخص کم‌تجربه در این سمت مهم می‌تواند که باعث ناامنی منطقه و جهان شود.
به شمول هنری کیسینجر و جورج مارشال، بعض از وزیران خارجه امریکا در عرصه‌ی پالیسی‌های خارجی و دیپلماسی به‌مثابه یک مکتب در جهان شهرت دارند. به همین منظور رقیبان و دوستان ایالات متحده همیشه پالیسی‌های خارجی و تعیینات وزیر خارجه و تقرری سفیران ایالات متحده امریکا را با جدیت کامل پی‌گیری می‌کنند.
با وجود این‌که فهرست نشر شده کابینه آقای دونالد ترامپ رییس‌جمهور منتخب امریکا تا هنوز نهایی نشده، اما در میان اسامی این نامزدان، اسم آقای خلیل‌زاد یک موضوع بسیار جالب است. از افراد ذیل در این فهرست نام برده شده:
جان بولتون، سفیر سابق امریکا در سازمان ملل، باب کراکر عضو ارشد کمیسیون امور خارجی مجلس سنا، نیوت گینگریچ رییس سابق مجلس نمایندگان، جنرال استنلی‌مک کریستال، فرمانده عمومی نیروهای ناتو در افغانستان دکتر زلمی خلیل‌زاد، سفیر سابق امریکا در افغانستان، عراق و سازمان ملل متحد ازجمله کاندیدان مطرح وزارت‌خارجه ایالات متحده امریکا هستند.
آگاهان امور امریکا می‌توانند که در یک نگاه این افراد سرشناس و مجرب را شناسایی کنند. کاندیدان احتمالی وزارت خارجه از نخبگان امور سیاسی، روابط خارجی و امینت ملی ایالات متحده استند. با وجود این که همه افراد مذکور در این فهرست از تحصیلات و تجارب عالی برخوردار هستند، اما میان ایشان آقای خلیل‌زاد دارای اوصافی است که انتخاب ایشان به حکومت آقای ترامپ از بهترین و پر‌چالش‌ترین انتخاب‌ها خواهد بود.
آقای خلیل‌زاد که یک امریکایی افغان‌تبار است به‌حیث سفیر سابق ایالات متحده امریکا در افغانستان و عراق با این دو بزرگ‌ترین ماموریت نظامی و سیاسی ایالات متحده امریکا آشناتر از دیگران است. آقای خلیل‌زاد از خاورمیانه، آسیای جنوبی و آسیای مرکزی شناخت بسیار عمیق دارد. او در خاورمیانه در دانشگاه امریکایی در بیروت تحصیل‌کرده است. جایی که با سران سیاسی و پرنفوذ عرب و خلیج‌فارس آشنایی یافته است. در زمان ماموریتش به حیث سفیر ایالات متحده امریکا در افغانستان و عراق با کشورهای همسایه منطقه در این دو کشور آشنایی کامل و روابط حساس برقرار کرده است. او به حیث نماینده‌ی دایمی ایالات متحده امریکا در سازمان ملل متحد و شورای امینت ملی، نه تنها این که روابط تنگاتنگ با جهان ایجاد کرد، بلکه توانست که با بسیار زیرکی در مقابل دو رقیب بزرگ ایالات متحده چون روسیه و چین از منافع امریکا و متحدان بین‌المللی‌اش با ایجاد ایتلاف‌ها و مهارت‌های دیپلماتیک، دفاع کرده، ضامن حفظ موقف و منافع امریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد بشود.
صحبت‌های آقای ترامپ در جریان کارزارهای انتخاباتی‌اش در مورد محدودیت مهاجرت و سفر مسلمانان به ایالات متحده امریکا، حساسیت‌های بعضی از رهبران مسلمان جهان و حتا سیاست‌مداران امریکا را برانگیخته و اظهاراتش در این زمینه، روابطش را با بعضی از کشورهای اسلامی، تا حدی خدشه‌دار کرده است. از سوی دیگر موقف آقای ترامپ برای باطل‌ساختن توافق جامع و نهایی هسته‌ای میان ایران و امریکا که به «برنامه جامع اقدام مشترک» یا «برجام» معروف است، باعث نگرانی‌های بعضی از کشورها در منطقه و جهان شده است.
پس در چنین وضعیت، آقای خلیل‌زاد که نه تنها به لسان، فرهنگ، رسوم و سیاست این کشورها آشنایی‌اش کامل است، در عین حال با آگاهی و روابطی که با جهان اسلام، غرب و متحدان نزدیک امریکا دارد می‌تواند روابط حکومت آقای ترامپ را با این کشورها ترمیم کرده و راهبردهای ایالات متحده را از راه‌های دیپلماتیک و صلح‌آمیز تطبیق کند.
بدون شک که تعیین آقای خلیل‌زاد به حیث ارشدترین عضو کابینه ایالات متحده امریکا به آقای ترامپ عاری از چالش نخواهد بود و حتا به یک نحوه عقب‌گرد موقف آقای ترامپ نیز پنداشته خواهد شد. اما انتخاب آقای خلیل‌زاد به‌حیث یک مسلمان، افغان‌تبار امریکایی، از اقلیت‌ها و جمهوری‌خواه محافظه‌کار و به‌حیث یک دیپلومات مجرب که از جنگ سرد تا جنگ علیه تروریسم، از زمان ریاست‌جمهوری رونالد ریگن، تا برنده‌شدن دونالد ترامپ در پست‌های ارشد دولت ایالات متحده امریکا خدمت کرده، می‌تواند که با این اوصاف التیام بعضی از جراحت‌های مبارزات انتخاباتی شده و به پرسش‌های ملی و بین‌المللی در باره‌ی موقف و دیدگاه رییس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ، یک پاسخ بسیار واضح ارایه کند. اما زمان بهتر و بیشتر می‌تواند که جایگاه آقای خلیل‌زاد را در حکومت آقای ترامپ آشکار ساخته و به این پرسش‌ها پاسخ دهد.
سه شنبه ۲۵ عقرب ۱۳۹۵ – محمدشفیق همدم، فعال مدنی، نویسنده و پژوهش‌گر امور سیاسی
منبع : روزنامه هشت صبح
