در ولایت مرکزی بامیان، یک هنرمند محلی و نامدار در پی زنده نگهداشتن موسیقی محلی برآمده است. ولایتی که به تازگی موسیقی مدرن کم کم راهش را در آن باز کرده است.
این آواز خوان یک کلاس آموزش موسیقی سنتی را به همکاری یک نهاد خارجی برای دختران و پسران جوان برگزار کرده است.
در این کلاس برعلاوه آواز خوانی، نواختن آلات موسیقی سنتی از جمله دمبوره آموزش داده میشود.
دمبوره آله موسیقی آشنا برای بسیاری از افغانهاست که شنونده زیاد اما نوازندگان کم دارد.
موسیقی بومی سالها رونق بخش محافل بامیانیها بوده است.
دمبوره که از چوپ توت ساخته میشود، بسیاری از محلی خوانان را به شهرت رسانده است. مثل صفدر توکلی، امان یوسفی و سید انور آزاد.
در بامیان آواز خوان زن وجود ندارد اما حالا دختران بامیانی پا به این عرصه گذاشتند.
پای مخروبههای بودا، کانتینر آهنی محل آموزش آواز خوانان و نوازندگان تازه کار شده است. در نخستین دوره آموزشی این کلاس آموزشی، هشت دختر اشتراک دارند. بیش از پنجاه پسر نیز در این کلاس، موسیقی می آموزند.
نیمه روز که من به محل آموزش این هنرجویان جوان رفتم، دختران و پسران کنار هم تمرین میکردند. در فضای گرم کانتینر صدای دمبوره طنین انداز بود.
نسیمه امید هژده سال دارد. او سه ماه پیش خانواده اش را قانع ساخت تا در این کلاس موسیقی شرکت کند.
او میگوید علاقه زیاد به نوازندگی دمبوره، هارمونیه و طبل دارد و تا حالا با نواختن برخی آلات موسیقی سنتی آشنا شده است.
نسیمه هفتهای دو روز در این جا موسیقی کار میکند. این دختر دانش آموز صنف (کلاس) دوازدهم است و نیم ساعت راه پیاده روی میکند تا اینجا برسد.
او حالا فکر راه یافتن به دانشکده هنرهای زیبا را در سر میپروراند. نسیمه میگوید در خانواده هشت نفریشان هیچ کسی مانند او علاقه به هنر ندارد.
این دانش آموز موسیقی میگوید: “من سنت شکنی کردم، موانع را برداشتم تا در میان هنرمندان قرار گیرم و به آرزویی که دارم برسم.”
نسیمه و همکلاسیهایش موسیقی محلی را از یک هنرمند معروف بومی می آموزند.
ناصر سروش محلی خوانی است که در بسیاری از محافل بزرگ بامیان آهنگ اجرا کرده است.
سروش میگوید فکر آموزش موسیقی برای دختران سال گذشته به ذهنش رسید، وقتی که برای اجرای یک آهنگ در جشنواره عضویت بامیان در شبکه شهرهای خلاق دنیا دنبال هنرمند زن بود.
ترانههای محلی حالا در بازار پررنگ موسیقی کمرنگ شده اما حضور این گروه از دختران و پسران در این کلاس، رمق تازه به جان موسیقی بومی میدمد.
ناصر سروش میگوید: “موسیقی در کل سخت است و موسیقی سنتی ظرافتهای خاص خود را دارد. اینها دو ماه آموزش دیده و باید مدت زیادی کار کنند تا هنرمند شوند.”
این کلاس موسیقی از سوی “موسسه بیناللملی روانی، اجتماعی” به حمایت مالی آلمان برگزار شده است. هدف آن زنده نگهداشتن موسیقی بومی و فرصتی برای حضور دختران در عرصه آواز خوانی و نوازندگی است.
عزیز فرهمند مسئول کانتینر فرهنگی موسسه بین المللی روانی، اجتماعی میگوید که این برنامه به هدف تبارز ظرفیت های خفته دختران برای زنده نگهداشتن موسیقی بومی و تغییر ذهنیت جنگ به طرف هنر و فرهنگ است.
در بسیاری از ولایات افغانستان هنرمندان بومی زن کمتر روی صحنه حاضر میشوند، آن هم به دلیل مخالفتی که عمدتا از سوی مردان صورت میگیرد.
حالا حضور دختران هنرجو در بامیان، امید تازه برای حضور بیشتر زنان در هنر و موسیقی داده است.
نصیر بهزاد
۲۲ اگست ۲۰۱۶
منبع : بی بی سی
