نهادهای پشتیبان رسانه‌های آزاد کشور پس‌از ماه‌ها بحث و گفت‌وگو با خبرنگاران، روز چهارشنبه (۵ جوزا) در کابل راهکار موازین اخلاقی خبرنگاران را تصویب کردند.
در این راهکار دیدگاه‌های خبرنگاران ۳۴ ولایت کشور در ۵ بخش (پاسخگویی، استقلالیت، توازن، کاهش آسیب و دقت) گنجانیده شده‌اند.
در همین حال، خبرنگاران انتقاد می‌کنند که به اطلاعات نهادهای دولتی دست‌رسی درست ندارند و از سوی دیگر تهدیدها در برابر روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها روز به روز افزایش می‌یابند. اما ریاست‌جمهوری از ارادۀ جدی حکومت برای پشتیبانی از خبرنگاران و فعالیت‌های رسانه‌یی سخن می‌زند.
صفی‌الله زیر، عضو اتحادیۀ خبرنگاران افغانستان می‌گوید: «ما شما خبرنگاران را دعوت کردیم که روی یک موضوع مهم، که موازین اخلاقی در کار خبرنگاری است تصمیم بگیرید و آن را تصویب کنید تا کار خبرنگاری تک تک ما و شما معیاری‌تر شود.»
مجیب خلوتگر، رییس نهاد پشتیبان رسانه‌های آزاد افغانستان می‌گوید: «در ترتیب این برنامه با ما رسانه‌ها همکاری کرده‌اند و ما امروز تنها بالای کودهای اخلاقی کار خبرنگاری صحبت می‌کنیم.»
نکاتی که در تهیۀ خبر در نظر گرفته شود
در نظرگرفتن قانون اساسی در هنگام تهیه خبر، ذکر منبع، فرصت اظهار نظر برای متهمان، توجه به منافع ملی، پرهیز از توهین به اشخاص و پذیرفتن مشکلات در صورت رخ‌دادن از سوی خبرنگاران در بخش پاسخگویی این راهکار آمده‌است.
در بخش استقلالیت خبرنگاران گفته شده‌است که خبرنگاران هنگام تهیۀ خبر از هر گونه وابسته‌گی‌ها دوری می‌کند. از شرکت در فعالیت‌هایی که به اعتبار خبرنگار صدمه برساند خودداری می‌کند. پشنهادات ویژه، هدیه‌ها و رشوه برای خبرنگاران باید رد شوند.
خبرنگاران دست به خودسانسوری نزنند و در برابر منافع ملی از منافع شخصی بگذرند.
بی‌طرفی و انصاف در تولید خبر و برنامه‌های تلویزیونی را رعایت کنند.
برای نشر خبر، تسلیم فشارهای مستقیم و غیر مستقیم مقام‌های دولتی، اشخاص و گروه‌ها نمی‌شوند و در حین زمان متوجه امنیت جانی خود نیز باشند و آنان از تضاد با هم‌مسلکان‌اش دوری جویند.
هم چنان این خبرنگاران و نهادهای خبرنگاری توازن در خبر را یک اصل می‌دانند و می‌گویند که خبرنگاران باید به این بخش توجه بسیار کنند.
بررسی جدی اطلاعات به دست‌آمده از سوی خبرنگاران، تحریف‌نکردن اطلاعات و نیز ارزش‌ندادن یکسان به اظهارات سخنگویان گروه‌های مخالف مسلح دولت و سخنگویان حکومت از بخش‌های دیگر این راهکار اند.
شاه‌حسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییس‌جمهور می‌گوید: «ما در منطقه کشوری هستیم که هیچ خبرنگار زندانی در زندان‌هایش ندارد. حکومت همیشه رسانه‌ها را در بخش اطلاع رسانی یک نیاز می‌داند.»
سیده مژگان مصطفوی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید: «ما در سراسر افغانستان تقریباً ۱۵۰۰ رسانه داریم که باید در کنار این به کیفیت کار خبرنگاری هم توجه شود.»
کاهش آسیب‌های اطلاع‌رسانی
خبرنگاران باید دقت کنند که فعالیت‌شان باعث افزایش صدمۀ روحی به آسیب‌دیده‌گان نشود و خبرنگاران از نشر محتوای خشنونت‌آمیز خود داری کنند.
هنگام تهیۀ خبر به حریم خصوصی افراد آسیب نرسد و نیز خبرنگاران از دامن‌زدن به مسایلی که باعث ایجاد ترس و شگاف‌های اجتماعی می‌شود خوداری کنند و دست به تصویربرداری و مصاحبه با کودکان زیر سن قانونی نزنند و برای این کار باید از خانوادۀ این کودکان اجازه گرفته شود.
همین گونه در بخش دقت در این راهکار نکاتی مانند، دقت در تهیه خبر با در نظرداشت اصول خبرنگاری، جلوگیری از تحلیل در خبر و خودداری از استفاده ارقام نادرست در خبر آمده‌است.
غیرت‌مل، نمایندۀ خبرنگاران زون جنوب می‌گوید: «ما حتا بسیاری از روزها نمی‌توانیم به اطلاعات از سوی مقام‌های محلی برسیم و مشکل ما در این بخش بسیار است.»
زمان احمدی، نمایندۀ خبرنگاران حوزۀ مرکز می‌گوید: «ما مخالف این هستیم که صحبت سخنگویان مخالف مسلح دولت گرفته نشود و یا این که کمتر گرفته شود. زیرا اگر ما این کار را کنیم امنیت جانی ما به خطر می‌افتد و باید برای توازن این کار را انجام دهیم.»
فعالیت‌های اطلاع‌رسانی آزاد در بیش‌از یک دهۀ گذشته رشد چشم‌گیری داشته‌است. اکنون در کنار توجه به کمیت رسانه‌ها، بر بلند بردن کیفیت کاری آنان نیز تأکید می‌شود؛ چیزی که پیش‌از این به آن کمتر توجه شده‌است.
چهارشنبه ۵ جوزا ۱۳۹۵
طلوع نیوز
