نشست کشورهای تولیدکننده نفت، روز شنبه ۱۷ اپریل، در دوحه برگزار شد. هدف اشتراککنندگان این نشست، گفتگو و مذاکره در باره امکان منجمدسازی تولید نفت و مقابله با قیمت پایین جهانی آن بود. علیالنعیمی، وزیر نفت عربستان در جلسه کشورهای تولیدکننده نفت در دوحه قطر حضور یافت، اما ایران در واپسین لحظات تصمیمش را تغییر داد و از 
شرکت در این نشست انصراف کرد.
نشست کشورهای غنی نفت که به هدف مقابله با قیمت پایین نفت در قطر برگزار شده بود، بدون نتیجه پایان یافت. کشورهای اشتراککننده در این نشست میخواستند با فریز (منجمد) کردن تولید نفت قیمت آن را در سطح جهانی افزایش دهند، اما ایران در واپسین لحظات از حضور در این نشست خودداری کرد. این کشور گفته است علیرغم اینکه تهدیداتی از سوی عربستان سعودی وجود دارد، اما ایران به تولید نفت خود ادامه میدهد.
قیمت نفت طی ۱۲ سال گذشته در ماه جنوری به پایینترین سطح خود به زیر ۳۰ دالر در هر بیرل نفت رسیده بود، این قیمت در روزهای اخیر، قبل از نشست دوحه به ۴۰ دالر افزایش پیدا کرد. اما بهجای تصویب فوری فریز تولید نفت، این نشست که از ۱۸ کشور تولیدکننده نفت که ساعتها گفتگو را در بر گرفت، چنین بهنظر میرسد که نشستی ناکام بوده است. حقیقت این است که تولیدکنندگان نمیتوانند به منجمد کردن نفت موافقت کنند، چه رسد به کاهش تولید نفت. این بدین معنا است که با باز شدن بازارها، بار دیگر قیمت نفت کاهش پیدا خواهد کرد.
روبرت، مسوول انرژی آینده در شرکت «میزوهو سیکیوریتی امریکا» میگوید: «قیمتها کاهش خواهد یافت، ممکن است این کاهش شدید باشد.» او خاطرنشان ساخت، همچنان این فکتورها بهگونه منفی روی قیمتها تاثیر خواهد گذاشت: ذخیرهسازی نفت خام ایالات متحده امریکا بهشکل دایمی بلند باقی خواهد ماند، ایران تولیداتش را افزایش خواهد داد، لیبیا نیز تلاش میکند قیمت نفتش را افزایش دهد. محمد بن صالح الصدا، وزیر صنعت انرژی قطر پس از این نشست در جمع خبرنگاران گفت که تصمیم ضعیف، باورهای مقامها را نشان میدهد. او گفت که: «اصول بازار بهگونه کلی بهبود یافته است.» با این حال، او در مورد پرسشهایی که آیا نشست خاصی قبل از نشست بعدی اوپک در ماه جون برگزار خواهد شد و اینکه ایران کاری در قسمت شکست مذاکرات خواهد کرد؛ پاسخی نداد.
الصدا گفت: «ما موضع ایران را احترام میگذاریم، اما هنوز نمیدانیم که در آینده چه واقع خواهد شد، زیرا این یک تصمیم مستقلانه از جانب ایران بوده است.» او افزود: «منجمد کردن تولید نفت زمانی میتواند موثرتر باشد، که اکثریت اعضا از تولیدکنندگان اوپک باشند. این در حالی است که هیچ یک از اعضای اوپک در فریز یا منجمد شامل نمیباشند.»
نظریه منجمد کردن تولید نفت زمانی پیشکش گردید که تولیدکنندگان نفت با کاهش قیمت نفت از تابستان سال ۲۰۱۴ مواجه شدند، در آن هنگام قیمت هر بیرل نفت بالای ۱۰۰ دالر بود. میزان تولیدات نفت همچنان افزایش پیدا کرد، زیرا کشورهای تولیدکننده میخواستند تنوع ایجاد کنند. قبل از نشست روز یکشنبه، عراق، تولید نفت خود را تقویت کرده و در ماه مارچ گذشته ریکورد تولید ۴ میلیون بیرل نفت را در روز شکست. کویت نیز سقف تولیدات خود را به ۳ میلیون بشکه در روز رساند و آرزو داشت که آن را به ۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۰ افزایش دهد.
در حالی که کاهش قیمت نفت به سود موترداران و شرکتهای هوایی تمام گردید، اما این موضوع سبب ناامنیها و ویرانی در کشورهایی چون نایجریا و وینزویلا شد. این کشور در نشست روز یکشنبه شرکت کرده بودند.
با این حال، زمانی که ایران از شرکت در این نشست خودداری کرد، وزیر نفت ایران بیژن زنگنه گفت: «لزومی نمیبیند که ایران در این نشست نمایندهای داشته باشد. در حالی که ما در قسمت فریز تولید نفت تصمیمگیرنده نباشیم.» او افزود که ما نمیتوانیم همراه آنها برای فریز کردن تولید نفت خود همکاری کنیم یا به عبارت دیگر بالای خود تحریم وضع کنیم.
زمانیکه تحریمهای بینالمللی در سال گذشته از ایران برداشته شد، این کشور صادرات نفت را به کشورهای اروپایی آغاز کرد. ایران در حال حاضر روزانه ۳٫۲ میلیون بیرل نفت تولید میکند و تلاش دارد تا سال ۲۰۱۷ این مقدار را به ۴ میلیون افزایش دهد.
از سوی دیگر عربستان سعودی نیز گفته است، در صورتی که ایران به تولیدات کنونیاش ادامه دهد، این کشور نیز میزان تولید نفت خود را ثابت نگه خواهد داشت. این موضوع نشان میدهد که عربستان تصمیم دارد با پایین نگهداشتن قیمت نفت، تهران را تحت فشار قرار دهد.
زمانیکه در ماه جنوری عربستان سعودی یک روحانی شیعه را اعدام کرد، تظاهرکنندگان در تهران سفارت این کشور را به آتش کشیدند. پس از این رویداد، روابط ایران و عربستان به تیرگی گرایید و عربستان روابط دیپلوماتیک خود را با ایران قطع کرد.
اختلافها بر سر میزان تولید نفت در داخل اوپک، یکی از چالشهای اساسی است که از دهه ۱۹۸۰ به اینسو وجود دارد.
تاثیرات فوری شکست نشست روز یکشنبه روی نفت خام دیده خواهد شد. بازارهای غربی روز یکشنبه بسته بودند و بهصورت فوری تحت تاثیر قرار نگرفت. مبادلات سهام در عربستان سعودی و دبی، روز یکشنبه رو به کاهش نهاد. همچنان بازار بورس عربستان سعودی به ۱٫۴۸ سقوط کرد.
– نویسنده: جان گمبریل برگردان: ضیا صادق منبع: اسوشیتیدپرس
