سازمان همکاری‌های اسلامی برای تامین صلح در افغانستان همکاری کند

سیزدهمین نشست سران سازمان همکاری‌های اسلامی از آغاز هفته گذشته در شهر استانبول ترکیه برگزار شد. روز‌های آغاز این کنفرانس به نشست کارشناسان ارشد و روز سه‌شنبه و چهار‌شنبه هفته‌ی گذشته به نشست وزرای خارجه اختصاص داده شد و در روز‌های پنج‌شنبه و جمعه نیز سران کشور‌های عضو، گردهم آمدند تا روی مسایل مربوط به این سازمان صحبت کنند.
محور اساسی این دور از نشست سران را مبارزه با تروریسم، چگونگی ایجاد فرصت‌ها برای همکاری میان کشور‌های عضو سازمان و همکاری برای این مبارزه تشکیل می‌داد. داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی به نمایندگی از افغانستان در نشست سران حضور یافت. آقای عبدالله در یک سخنرانی که شام روز پنج‌شنبه در این نشست داشت، از کشور‌های اسلامی خواست تا همکاری‌های خود را با افغانستان در عرصه تامین صلح و ثبات اعلام کنند.
آقای عبدالله گفتگو‌های صلح در افغانستان را یک نیاز اساسی دانست و همکاری کشور‌های اسلامی را برای تداوم این گفتگو‌ها خواستار شد. هم‌چنان آقای عبدالله از کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اسلامی خواست تا در نشست بروکسل که در ماه اکتوبر برگزار می‌شود، اشتراک کنند. رییس اجرایی در کنار حضور در نشست سران سازمان، در حاشیه این نشست هم دیدار‌های دو‌جانبه با تعدادی از رهبران کشور‌های اسلامی داشت. نخست وزیران ترکیه، مالیزیا و اردن و رییس‌جمهور‌های ایران، پاکستان و بلاروس با آقای عبدالله در حاشیه این نشست ملاقات کردند. حسن روحانی رییس‌جمهور ایران، در دیدار با آقای عبدالله گفت که مهاجران افغان در ایران اخراج نخواهند شد، اما باید میکانیزمی برای ثبت آنان ایجاد شود. هم‌چنان آقای روحانی در مورد ظرفیت‌های بالقوه موجود در افغانستان به‌خصوص معادن کشور با رییس اجرایی صحبت کرد.
در عرصه تجارت نیز رییس اجرایی و رییس‌جمهور ایران در مورد استفاده از بندر تجارتی چابهار صحبت کردند. در دیدار رییس‌جمهور بلاروس با آقای عبدالله، رییس‌جمهور بلاروس از عبدالله درخواست کرد تا به این کشور سفر کند که از سوی رییس اجرایی پذیرفته شد. رییس‌جمهور بلاروس در ملاقاتش با آقای عبدالله گفت که این کشور علاقه به ایجاد رابطه‌ای نزدیک‌تر با افغانستان دارد. در حال حاضر افغانستان و بلاروس روابط دیپلوماتیک مستقیم ندارند و سفیر غیرمقیم افغانستان در بلاروس، در مسکو مستقر است. هم‌چنان رییس اجرایی در دیدار با نخست‌وزیر مالیزیا، از این کشور خواست تا در عرصه تجارت روابط نزدیک‌تری با افغانستان ایجاد کند. آقای عبدالله از نخست‌وزیر مالیزیا خواست تا در عرصه آموزش برای کارمندان خدمات ملکی و اصلاحات اداری همکاری‌های بیشتر کند و زمینه‌ی این آموزش‌‌ها را در مالیزیا نیز فراهم بسازد. با این حال حاشیه‌های این نشست سایه گسترده‌ای را بر فضای اصلی کنفرانس انداخته بود.
رجب طیب اردوغان، رییس‌‌جمهور ترکیه در نخستین سخنرانی این نشست، تضاد میان شیعه و سنی را بزرگ‌ترین چالش جوامع اسلامی خواند. منظور اصلی این گفته‌های اردوغان، تنش‌های شکل‌گرفته میان عربستان و ایران بود. حسن روحانی، رییس‌‌جمهور ایران نیز در سخنانش گفت که عربستان و ایران مشکل یک‌دیگر نیستند. با این حال به زعم هیات ایرانی در قطع‌نامه‌ای که قبل از این برای نشست سران تصویب شده بود، ماده‌هایی در تضاد با کشور ایران تصویب شده بود.
هیات ایرانی در این کنفرانس با تصویب این قطع‌نامه مخالفت داشت. چنان‌که بر اساس گزارش‌ها جواد ظریف وزیر خارجه ایران در نشست وزرای خارجه سازمان، چهاربند این قطع‌نامه را ضد ایرانی و یک بند آن را ضد حزب‌‌الله لبنان تشخیص داده و در مقابل آن اعتراض کرد.
به‌نظر می‌رسد سازمان همکاری‌های اسلامی که در قدم اول برای بررسی وضعیت فلسطین و جستجوی راهکار‌ها برای حل بحران فلسطین ایجاد شده بود، حالا به‌دنبال گسترش حوزه فعالیت‌های این سازمان است. چنان‌که مبارزه با تروریسم، تامین صلح در کشور‌های بحران‌زده اسلامی، ایجاد راهکار‌های همکاری میان این کشور از مهم‌ترین بحث‌ها در دوره سیزدهم نشست سران سازمان بوده است. با این حال، به عقیده آگاهان سیاسی، برای سازمان همکاری‌های اسلامی هنوز راه درازی پیش رو باقی مانده است تا تبدیل به سازمان تاثیر‌گذار در میان جوامع اسلامی شود.