همایش بین‌المللی گرامی داشت ۵۷۵اُمین سالروز تولد امیر علی شیر نوایی شاعر، متفکر و سیاستمدار ترک‌تبار دوران تیموریان در افغانستان امروز ارگ ریاست جمهوری افغانستان گشایش یافت.
محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در مراسم گشایش این همایش گفت که مدال دولتی را بنام علی شیر نوایی ضرب خواهد زد.
در این همایش صدها تن از جمله شخصیت‌های علمی و فرهنگی از داخل افغانستان و از کشورهای ازبکستان، تاجکستان، ترکیه، هند و پاکستان شرکت دارند.
نخستین روز این همایش فرهنگی در ارگ ریاست جمهوری تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد و برای پنج روز در کابل، هرات و مزار شریف با برنامه‌های متنوع ادامه خواهد یافت.
این همایش به هدف بررسی مقام علمی، نقش سیاسی و اجتماعی این وزیر دوره ترک‌تبار دوره تیموریان در هرات برگزار شده است.
رئیس جمهور اشرف غنی گفت: “امیر علی شیر نوایی، در آثار مختلف خود، به توصیه‌های اخلاقی می‌پردازد و به حاکمان گوشزد می‌کند که در مورد رعایای خود عدالت را مراعات و از ظلم و بی‌انصافی اجتناب کنند.”
آقای غنی یکی از اهدف این نشست را توجه به مساوات قومی در افغانستان خواند و گفت: “قانون اساسی ما مساوات همه‌ای مردم ما، اعم از هر قوم و زبان و منطقه را تایید می‌کند و بستر همبستگی ملی را به خوبی هموار کرده است. تعهد ما مساوات هر افغان با افغان دیگر و هر زبان با زبان دیگر است.”
پروفیسور شریف حسین قاسمی، شاعر و نویسنده هندی گفت روابط فرهنگی میان افغانستان و هند قرن‌ها پیش میان نویسندگان و شاعران دو کشور ایجاد شده بود و هنوز هم این روابط ادامه دارد.
او گفت بزرگداشت از شخصیت‌های فرهنگی ادامه حیات ملت‌ها را تضمین می‌کند.
پروفیسور قاسمی گفت: “اگر ما جنبه‌های خوب فرهنگی خود را یاد می‌کنیم، آن را جشن می‌گیریم، این ادامه حیات یک ملت را تضمین می‌کند. این همایش هم یکی از همین نوع برنامه‌ها است. ما از یکی از فرزندان بزرگ خود یاد بود می‌کنیم.”
عبدالرشید دوستم، معاون اول رئیس جمهوری افغانستان که دفترش برگزار کننده این همایش است، گفت امروز، روز ارزشمندی برای ترک‌تباران افغانستان است.
آقای دوستم خطاب به شرکت کنندگان گفت: “به یاد داشته باشید، از کوچه‌ها و اطراف ارگ (کاخ ریاست جمهوری) گذشته نمی‌توانستید. قدر این روز را بدانید. داکتر صاحب (غنی) ما به شما اطمینان می‌دهیم که ما مردم صادق هستیم. مردمی‌که زور را نمی‌پذیریم.”
برگزارکنندگان همایش علی شیر نوایی، می‌گویند در ماه‌های اخیر ده‌ها عنوان مقاله به نشانی این برنامه رسیده است که از آن میان ۳۶ عنوان مقاله برای خوانش و چاپ انتخاب شده است.
به گفته آنها علاوه بر آن ۶ عنوان آثار امیر علی شیر نوایی، آماده چاپ شده است.
علی‌شیر نوایی (زادهٔ ۸۴۴ هـ. ق درهرات – درگذشتهٔ ۹۰۶ هـ. ق) شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجستهٔ روزگار حکمروایی تیموریان و از افراد مورد اعتماد سلطان حسین بایقرا، پادشاه تیموری در سده هفتم و هشتم هجری قمری بود.
شمار آثاری که تدوین آنها را به امیر علی‌شیر نسبت داده‌اند، حدود ۳۰ تا ۹۰ اثر است که به زبان‌های فارسی و ترکی-جغتایی نوشته شده‌اند.
از او به عنوان یکی از بنیانگذاران ادبیات ترکی-جغتایی نام برده می‌شود.
او در هرات زاده شد و در همانجا به عمر ۵۱ سالگی درگذشت و به خاک سپرده شد.
