کشورهای شرکتکننده در روند صلح افغانستان میگویند که انتظار میرود مذاکرات مستقیم دولت افغانستان با طالبان در هفته اول ماه مارس در اسلام آباد، پایتخت پاکستان شروع شود.
از ماه ژوئیه گذشته که دو طرف مذاکرات مشابهی -آن بار هم در پاکستان- انجام دادند، این اولین بار است که قرار است یک چنین گفتگوهایی صورت گیرد. مذاکرات قبلی، اندکی پس از شروع متوقف شد.
از آن تاریخ گروه چهارجانبه (افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا) چندین بار ملاقات کردهاند، در حالی که در همین مدت طالبان حملات تهاجمی خود در افغانستان را، حتی در ماههای سخت زمستان افزایش دادهاند.
افغانستان و سایر کشورهای ذیربط، این موضوع را روشن کردهاند که موفقیتآمیز بودن این مذاکرات و این که به آتشبس نهایی و یک نقشه راه سیاسی کامل منتهی شود، تا حد زیادی به این بستگی دارد که تا چه اندازه پاکستان حاضر است رهبران طالبان را برای مصالحه تحت فشار بگذارد.
از سال ۲۰۰۱ که حملات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، طالبان افغانستان را از مسند قدرت پایین کشید، بیشتر رهبران طالبان و خانوادههایشان در پیشاور و کویته پاکستان زندگی میکنند.
ریسک عدم فشار بر رهبران طالبان، کاملا مشهود است و برای پاکستان نیز خطر زیادی دارد. از آنجا که طالبان از کمک گروههای متعددی مانند القاعده، نهضت اسلامی ازبکستان، چچنها و لشکر طیبه مستقر در پاکستان، برخوردار است، میتوان گفت که در حال حاضر دولت افغانستان با یک جنگ داخلی چندبُعدی با طالبان مواجه است.
در ۲۸ ژانویه گذشته، ژنرال جان نیکلسون، که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا او را به سمت فرمانده جدید نیروهای آمریکایی منصوب کرده بود، نظر اعضای کمیته سرویسهای مسلح مجلس سنای آمریکا مبنی بر “وخیمتر شدن” وضعیت امنیتی افغانستان را تایید کرد.
پس از آن نیروهای ویژه بیشتری به افغانستان اعزام شده و هواپیماها و پهبادهای آمریکایی در جنوب افغانستان که با بیشترین تهدید از جانب طالبان روبروست، مستقر شدند.
ولی مقامات افغان، آمریکایی و نیز سازمان ناتو همه قبول دارند که بخش اعظم تدارکات طالبان (تسلیحات، مهمات، مواد غذایی و پوشاک) هنوز از داخل پاکستان آورده میشود. البته روشن است که یک چنین تدارکاتی را پاکستان در اختیار طالبان قرار نمیدهد و طالبان این کالاها را در محل خریداری میکند یا از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خریده و با کامیون از طریق پاکستان وارد افغانستان میکند.
ولی پاکستان برای محدود کردن این حملونقلها یا بستن گذرگاههای مرزی مورد استفاده طالبان اقدامی نمیکند. همچنین به گفته مقامات مورد بحث، شمار زیادی از نیروهای جدید طالبان از میان دو و نیم میلیون پناهنده افغان که هنوز در پاکستان زندگی میکنند، انتخاب میشوند.