کابل/۴دلو/فرهنگستان
شماری از فرهنگنیان جوان افغانستان با همکاری خانه داستان سرو(داستان‌نویسان ایران) رونمایی کتاب منار علم و جهل (پنج داستان کوتاه از افغانستان) را در شهر قم ایران برگزار کرد.
“مرتضی شاهترابی” نویسنده این کتاب با بیان تجربه‌های خودش از داستان‌نویسی و نوشتن “منار علم و جهل” گفت: نوشتن سخت است و به تعبیر ویلیام فاکنر نوشتن داستان، عرق‌ریزان روح است، اما نوشتن داستان و چاپ‌نکردن کتاب سخت‌تر است، این‌که بخواهی به سطحی از تجربه برسی که چاپ کتاب شتابزده نباشد.
او افزود: «داستان‌های این کتاب گزیده‌ای از داستان‌های نوشته‌شده‌ی من است که هرکدام از یک ماجرا یا یک شخصیت واقعی الهام گرفته شده است. داستان اول از فرجام دردناک فرخنده. داستان دوم از مرگ جانکاه آیلار و دخترک مظلوم هزاره که در آب‌های یونان جان دادند. داستان سوم از سقوط حکومت کابل. داستان چهارم و پنجم هم از سنگ قبرهای شهیدان مهاجر در جنگ ایران و عراق.»
سید مرتضی حسینی شاهترابی در زمستان ۱۳۵۶ خورشیدی در یکی از محله‌های شهر کابل چشم به جهان گشود و اکنون اساتید و منتقدین مطرح ادبیات داستانی در ایران است او تحصیلات عالی در رشته تاریخ دارد و در زمینه فیلم و سینما نیز صاحب نظر می باشد.
“حسین ورجانی” مدرس داستان‌نویسی و منتقد ادبی با اشاره به تاریخ شکل‌گیری داستان‌نویسی در افغانستان و ایران گفت: عمر داستان‌نویسی در ایران و افغانستان تقریبا به یک اندازه است و نخستین داستان‌های افغانستان را کسانی نوشته‌اند که بیرون از افغانستان زندگی می‌کردند، اما طی تمام این سال‌ها به‌خصوص پیش از شکل‌گیری مهاجرت از افغانستان، کمتر با داستان‌ها و نویسندگان افغانستان آشنا شدیم که علت‌های مختلفی دارد و دنیا کمتر صدای داستان‌نویسان افغانستان را شنید.
“مائده علوی” داستان‌نویس و عکاس افغانستان از کشور سویدن نیز در پیام ویدیویی برای این جلسه افزود: داستان نخست کتاب با نام “دریای بی‌آب” روایت اندوهبار و دردآور قتل فرخنده در سرک‌های کابل است که با استفاده‌ی هنرمندانه‌ی نویسنده از راویان و دیدگاه‌های متنوع خواندنی و به‌یادماندنی شده است.
این هنرمند اضافه کرد: داستان قبر پنجم هم سرگذشت یک انسان افغانستانی اما مهاجر است که ما را به دنیای نسل اول مهاجران در ایران می‌برد، مهاجرانی که برای خاطر اعتقادتشان در جبهه‌های جنگ ایران و عراق جنگیدند و شهید شدند.
مائده علوی داستان “سوگند به عصر” را که سومین داستان کوتاه این کتاب است داستان مورد علاقه‌ی خود یاد کرد و گفت: این داستان در کنار داستان کوتاه “دریای بی‌آب” روایتگر روزگار ما در افغانستان میباشد.
“شقایق دهقان نیری” داستان‌نویس ایرانی و نویسنده‌ی کتاب “خواب‌های سفید” از استان یزد در پیام ویدیویی به این جلسه لهجه‌ی دری، شخصیت‌های سرگشته و رنج‌دیده از نابرابری‌ها و پیوند بین مهاجرت، افغانستان و ایران را ویژگی برجسته کتاب “منار علم و جهل” خواند.
گفتنی است که این برنامه همنوازی کمانچه ایرانی و رباب افغانستان، امضای لوح یادبود و جشن امضای کتاب را به همراه داشت.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
