قرار است در چند روز آینده، گروه هنری روشن پنجمین اجرای نمایش «مرگ از دهان اقیانوس بزرگتر است» را در شهر کلن آلمان روی صحنه به اجرا درآورد. این گروه چندین سال است که در آلمان نمایش‌نامه‌های متفاوت را به اجرا درآورده است. فاطمه بخشی، دختر افغان، مسوول این گروه است. او در نمایش نامه‌های خود، کوشش می‌کند که درد و رنج انسانِ مهاجر به‌خصوص مهاجر افغان را بازتاب دهد.
فاطمه بخشی در سال ۱۳۷۰ خورشیدی در شهر اصفهان ایران متولد شده است. او لیسانس روانشناسی از دانشگاه همین شهر دارد و در کنار آن به طور خصوصی رشته کارگردانی را نیز به پایان رسانیده است. او هم‌چنان کارگاه بازیگری را نیز به مدت یک و نیم سال نیز خوانده است. فاطمه بخشی زمانی که نوجوان و در حال یادگیری تیاتر در ایران بود، در چندین نمایش‌نامه بازی کرده است.
این بانو در سال ۲۰۱۵ میلادی ایران را ترک و به کشور آلمان مهاجرت می‌کند. او در آلمان هم‌چنان به رویاهایش ادامه می‌دهد و کورس فشرده کارگردانی تیاتر را در آنجا فرامی‌گیرد و مدتی به عنوان دستیار کارگردان تیاتر با آلمان‌ها کار می‌کند.
او بعد از مدتی آنجا، یک گروه هنری تیاتر را به نام «روشن» تشکیل می‌دهد که تمام اعضای آن هنرمندان جوان افغان هستند. تیم گروه روشن شش نفر عضو دارد. او با این گروه نخستین تجربه کارگردانی را در بخش تیاتر انجام می‌دهد.
فاطمه بخشی، نخستین نمایشی را به نام «مرگ از دهان اقیانوس بزرگتر است» را به روی صحنه می برد. این نمایش مورد استقبال مخاطبان قرار می‌گیرد. این نمایش در مدت کوتاهی چند بار در فیستوال‌ها و برنامه‌های فرهنگی و هنری در شهر برلین و دیگر شهرهای آلمان به اجرا در آمده است.
نمایش «مرگ از دهان اقیانوس بزرگتر است»، در باره مهاجرت است. این نمایش در باره زندگی دو زوج جوان افغان است که یکی از زوج‌ها در افغانستان زندگی کرده و زوج دیگر در ایران. این چهار فرد در جایی از نمایش‌نامه با هم برخورد می‌کنند و اتفاقاتی می‌افتد. در نمایش یکی از زنان این قصه، مجبور می‌شود که با یک آخوند ایرانی بخوابد و بعد هم حکم سنگ‌سارش صادر می‌شود. در ادامه داستان، این چهار نفر تصمیم می‌گیرند که ایران را ترک کند و به اروپا مهاجر شوند.
تمام عوامل نمایش «مرگ از دهان اقیانوس بزرگتر است» افغان‌ها است و به زبان فارسی دری نوشته شده و به اجرا درآمده است. البته برای سهولت مخاطبان، نمایش‌نامه در یک صفحه سفید هم زمان زیرنویس به زبان آلمانی نیز داشته است.
فاطمه بخشی و گروه هنری «روشن» بعد از اجراهای این نمایش، دست به نمایش دیگر به نام «همسایه گان بدون مرز» (به زبان آلمانی) می‌زند. این نمایش در باره تجاوز به دختران کم سن و سال و نیز مهاجرت است.
در این نمایش‌نامه دخترانی از فرهنگ‌های مختلف مورد تجاوز قرار می‌گیرد. ستایش از افغانستان (چند سال قبل دختری مهاجر افغان به نام ستایش در ایران مورد تجاوز قرار گرفته بود)، ماریا دختر نوجوانی از آلمان، جسیا دختری از لهستان (زمان جنگ جهانی دوم) در این تیاتر مورد تجاوزگران قرار می‌گیرند. این تیاتر یکی از تیاتر مستند بوده و کارگران از روایت‌ها و رویدادهای مستند کار گرفته است.
فاطمه بخشی، کارگردان جوان افغان در آلمان در باره این نمایش‌نامه می‌گوید: «یک تجربه خیلی متفاوت بود. ما با این کار مخاطبان را شناخته بودیم و نسبت به نمایش اولی موفق‌تر عمل کردیم.»
پدر و مادر فاطمه بخشی به دلیل جنگ، سال‌ها قبل از افغانستان به ایران مهاجرت کرده است. اکنون خانم بخشی دومین مهاجرتش را در آلمان تجربه می‌کند. او در باره مهاجرت گفت: «زندگی در مهاجرت خوبی‌ها و سختی‌های خود را دارد. در هر کجا آدم با تفاوت‌های بر می‌خورد، به‌خصوص در قسمت زندگی، کار و هنر. من فکر می‌کنم زمانی که آدم مهاجر می‌شود به یک کشور دوم را انتخاب می‌کند، خوب است که ادغام شود و فرهنگ شان را بپذیرد. اما این را می‌دانم که هیچ‌جا وطن آدم نمی‌شود.»
هنوز هم مهاجرت به عنوان یک بحرانی جهانی به حساب می‌آید. در چند سال اخیر، افغان‌ها بیشترین مهاجرت را در کشور آلمان داشته است. فاطمه بخشی با تیاتر می‌خواهد که درد و رنج و زندگی روزمره مهاجران، به خصوص مهاجران افغان را روی صحنه تیاتر به نمایش بیاورد.
خانم بخشی این کارگردان تیاتر، در باره علاقه‌اش گفت: «تیاتر برای من، فضای پر هیجانش است که جالب و زیبا است. چون آدم در آن فضا احساس خوب می‌کند و می‌تواند تمام دغدغه‌های آدمی را روی صحنه بیاورد. من قبل از این‌که به تیاتر رو بیاورم، در جلسات شعر و کتاب خوانی اشتراک می‌کردم و شیفته ادبیات بودم. بعد داستان و نمایش‌نامه نوشتم که جدایی‌ناپذیر از تیاتر است. آدم نمی‌تواند که ادبیات را از تیاتر جدا کند. همان شد که به تیاتر علاقه‌مند شدم و رفتم به طرف کارگردانی نمایش‌نامه‌ها. تیاتر یک نوع خالی شدن است. زیبایی تیاتر برای من، قبل از رفتن به روی صحنه است، یک هیجان خیلی خاص دارد که من حتی در شعر و داستان تجربه نکردم. آن وقت به طور کامل هیجان را درک می‌کنی و بازیگر می‌شوی.»
گروه هنری روشن به تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۱۸ پنجمین اجرای نمایش «مرگ از دهان اقیانوس بزرگتر است» را در شهر کلن آلمان اجرا می‌کنند. فاطمه بخشی مسوول این گروه نیز روی دو نمایش‌نامه دیگر در حال کار است.
نویسنده : حسن کریمی
