کابل/۲اسد/فرهنگستان
با این‌که وزارت معارف آغاز مکتب‌ها و آزمون نیمه‌سال دانش‌آموزان را در افغانستان اعلام کرده، از اوضاع مکتب‌ها و دانش‌آموزان در بخش‌هایی که در دست طالبان استند و در بخش‌های جنگ‌زده، گزارش‌های گونه‌گونی می‌رسند.
در شماری از ولایت‌ها، مسؤولان معارف از آمادهگی کامل برای گرفتن آزمون نیمه‌سال در تمامی مکتب‌های پسرانه و دخترانه سخن می‌گویند، اما در شماری دیگر از ولایت‌ها، از محدودیت‌هایی فراراه آموزش دختران یاد می‌شود و نیز از مبدل شدن برخی از مکتب‌ها به سنگرهای نظامی خبر می‌رسد.
مسؤولان ریاست معارف کندز می‌گویند که چهل درصد تمامی ۳۰۹ هزار دانش‌آموز مکتب‌های این ولایت را دختران می‌سازند. این دختران باید تنها تا چهار روز، در حالی برای سپری‌نمودن آزمون نیمه‌سال حاضر شوند که بخش‌هایی از ولایت در دست طالبان استند و بخش‌های دیگری هم درگیر خشونت‌ها.
نجیب ثاقب، رییس معارف کندز گفت: «در بعضی مکاتب، در جوارش پوسته‌ها برپا شده که این هم از جمله چالش‌هایی است که برای ما واقعاً مشکل ایجاد می‌کند.»
در همین‌حال، شماری از مکتب‌ها در شهر کندز به سرپناه بی‌جاشده‌گان جنگ مبدل شده‌اند. شماری از بی‌جاشده‌گان، می‌گویند که بدلیل نبود سرپناه مجبور شده‌اند که در مکتب‌ها پناه ببرند.
شاه‌جان، بی‌جاشدۀ جنگ در کندز می‌گوید: «داخل مکتب است کودکان ما، آواره شدیم، از درس و تعلیم ماندند.»
لطیفه، بی‌جاشدۀ دیگر جنگ در کندز افزود: «بیخی سر دختران مکتب قفل است، هیچ اجازه نمی‌دهند که مکتب بروند، کلینیک حتا نمی‌مانند که بدون مرد بیایند.»
در ولایت هرات که یک میلیون و ۲۱ هزار دانش‌آموز مکتب دارد و در حدود نیمی از این دانش‌آموزان دختران هستند، اکنون بیشتر مکتب‌ها در بخش‌هایی قرار دارند که به دست طالبان افتاده‌اند.
زکریا رحیمی، رییس معارف هرات می‌گوید: «معلمین ما همه از طبقه اناث استند و تمامی کارمندان ما از طبقه اناث استند در مکاتب دخترانه ما؛ بنابرین من فکر نکنم هیچ بهانه‌یی برای طالب باقی بماند که بخواهد مکتب را مسدود بکند.»
وزارت معارف نیز بر آماده‌گی‌ها برای گرفتن آزمون نیمه‌سال از دانش‌آموزان در سراسر کشور تأکید می‌ورزد.
نجیبه آرین، سخن‌گوی وزارت معارف تصریح کرد: «تا پنجم اسد، تمامی معلمین و دانش‌آموزان فرصت دارند تا آمادهگی را برای امتحانات بگیرند و به تاریخ ششم اسد ما امتحانات را آغاز بکنیم.»
با این‌حال، در پکتیا که بخش‌هایی از این ولایت هم‌اکنون در دست طالبان استند، نامه‌یی منسوب به طالبان همه‌گانی شده که در آن، به برکناری ۲۵ آموزگار و کارمند معارف، بهعلت آن‌چه‌که در این نامه تبلیغ‌کردن به سود حکومت نگاشته شده، تأکید گردیده‌است.
تاج‌محمد منگل، عضو شورای ولایتی پکتیا اظهار داشت: «طالبان، از یک‌سو در این ساحات برای طبقه اناث، شرایط خاص وضع کرده‌اند و از سوی دیگر، در مکتب‌های دخترانه مراکز نظامی ایجاد کرده‌اند.»
طالبان دربارۀ آن‌چه در پکتیا گزارش شده و نیز از چگونه‌گی آغاز مکاتب در بخش‌هایی‌که در دست این گروه استند، هنوز چیزی نگفته‌اند؛ اما پیشتر، آنان در اعلامیه تأکید کرده‌اند که در تمام این ساحات، خدماتی چون بهداشت، آموزش و کشاورزی ادامه دارند.
شمار دانش‌آموزان مکتب‌های کشور به ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار می‌رسد و این در اوضاعی است که پیش از خشونت‌های ماه‌های اخیر گفته شد که در حدود چهار میلیون کودک در افغانستان، بیشتر بهعلت جنگ و ناامنی‌ها از آموزش و پرورش محروم بوده‌اند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
