سوای اینکه جای نقد معیاری و سازنده در افغانستان بهشدت خالی است آنچه با نام نقد و بررسی آثار هنری پا به عرصهٔ وجود گذاشته است پدیدهٔ وحشتناکی است که در زیر پوست عرصهٔ هنر آرامآرام چون سمی جریان پیدا کرده است، هوا بهشدت مسموم است. این پدیدهٔ وحشتناک در لباس نقد؛ اما در اصل دشمنی است، انتقادهای سازنده جایش ...
ادامه مطلب »ترازوی طلایی
ناهنجاریهای عقل اسلامی
ناهنجاریهای عقل اسلامی قسمت سوم : عقل اسلامی به کدام معنا ؟ با فهم این نکته که عقل معنای گوناگون دارد، مفهوم عقل و معناها متفاوت آن بیان شد، یعنی عقل معنای واحد ندارد. دراین نوبت به دو معنای دیگر نیز اشاره می گردد تا روابط میان هنجار وعقل ایجاد گردد. اندیشمندان علوم انسانی از آن میان جابری، عقل را ...
ادامه مطلب »شب چله (یلدا) فراتر از رویداد طبیعی
جشنهای باستانی و کهن از نظر روانکاوی یونگی به ناخودآگاه جمعی ماقبل تاریخی جامعههای بشری رجعت میکند. جشن شب یلدا* یا به تعبیر فارسیزبانان جشن شب چله نیز از جشنهای باستانی و ماقبل تاریخییی است که بیانگر ناخودآگاه جمعی ماست. بهصورت دقیق تاریخ پیدایش این جشن را نمیتوانیم مشخص کنیم. اما دریافت باستانشناسی و اساطیری نشان میدهد که این جشن ...
ادامه مطلب »در سرزمین کوتاه سرایی هایی نکهت دستگیرزاده
در سرزمین کوتاه سرایی هایی نکهت دستگیرزاده گزینۀ شعری حمیرا نکهت دستگیر زاده « شط آبی رهایی» به سال ۱۳۶۹ خورشیدی به وسیلۀ انجمن نویسندهگان افغانستان انتشار یافت. با همین نخستین گزینه روشن بود که شاعر جوان و با استعدادی از راه رسیده است که باید مقدمش را گرامی داشت. نکهت در آن گزینه در یک سوی در منظومۀ ...
ادامه مطلب »پانیپت ؛ تاریخ به روایت قربانی
سینمای هند یک فیلم هنری از جنگ ماه جنوری سال ۱۷۶۱ پانیپت تولید کرده است. این فیلم به احتمال زیاد روایت جانب مغلوب این جنگ را با مایههای هنری به تصویر کشیده است. در جنگ پانیپت در سال ۱۷۶۱ سپاهیان پشتون، قزلباش و روهلیه که فرماندهی آنان را احمدشاه درانی بنیانگذار سلطنت سدوزاییها به دوش داشت، به لشکر مرهته پیروز ...
ادامه مطلب »همباور ديروزم ديوالي مبارک باد!
از هجوم اشک ما بيدل مپرس يار مي آيد، چراغان کرده ايم چراغي بر فراز گنجواژه “ديوالي” يا “ديپ والي” آميزه يي است از دو واژه “ديو/ديپ” (چراغ) و “اوالي” (انبوه/قطار) در زبان سنسيکريت. ميتوان آن را “انبوهه چراغها” يا به سادگي “چراغان” ناميد. البته “ديپ” در گويش باشندگان پنج بخش آفتاب برامد، آفتاب نشست، شمال، جنوب و ...
ادامه مطلب »عرفان اسلامی : پدیدهای بیرونی یا درونی ؟
چکیده در باب بومی یا بیگانه بودنخاستگاه عرفان اسلامی بحثهای درازدامنهای وجود دارد. شماری معتقد اند که عرفان اسلامی دارای ریشه و بنیادهای بیرونیاست و از اینرو، پدیدهای بومی به شمار نمیرود. اینان سعی دارند بنیادهای بیرونی عرفان اسلامی را بهدرستی نشان دهند و شواهد متقاعدکنندهای در این باب به دست دهند. طرفداران این نظریه عمدتاً یا شرقشناساناند ویا هم ...
ادامه مطلب »«بانوی رود نیل» فلم جدید عتیق رحیمی
شاعرانهگی و نمایش آنتاگونیسم قومی حسین دانش – فلمساز و منتقد سینما، سویدن چهل و چهارمین جشنواره بینالمللی فلم تورنتو در کانادا در بخش (سینمای معاصر دنیا) با فلم «بانوی رود نیل» ساختهی جدید عتیق رحیمی فلمساز افغانستان افتتاح شد. عتیق رحیمی این بار برای ساخت فلم نه به سراغ رمانهای خودش بلکه به سراغ رمانی با همین نام نوشته ...
ادامه مطلب »سخندان ، شیرمرد و خردمند
به بهانه هفتادوپنج سالهگی استاد رهنورد زریاب هرازگاهی و یا هرازسالی، توفیق دیدار این مرد میسر میشود. در گوشهترین بخش مکروریان چهارم و به گفتهی پارسیگرایان، در اشکوبهای فرازین یک ساختمان کهنه، نشانی استاد است. انگار تقدیر خلوت نویسنده و میل به گریز او از جمع را مورد توجه قرار داده است، او را به این کنار از کابل، از ...
ادامه مطلب »چگونه میشود از کابل به کن آمد؟
راههای رسیدن از شهر کابل به شهر ساحلی کن در فرانسه، مثل راههای رسیدن به خدا گوناگون است. اما اگر کسی بخواهد فاصلهی حدود شش هزار و ۸۰۰ کیلومتر را با همین وسایط مسافرتی آشنا طی کند، باید بداند که قوانین سختگیرانهی مهاجرتی اروپا، در هر چند کیلومتر یک بار، لااقل یکی از خوانهای هفتخوان رستم را به یادش خواهد ...
ادامه مطلب »