کابل/۵جوزا/فرهنگستان
شبانه بسیج راسخ، به پاس فعالیت‌های خود در خصوص آموزش زنان و دختران افغان، برنده جایزه «کاوشگر سال» انجمن نشنال جیوگرافیک در سال ۲۰۲۳ شد.
وبسایت نشنال جیوگرافیک گزارش داده‌است که او راسخ را به خاطر «وقف زندگی‌اش برای آموزش و بهبود زنده‌گی زنان افغان» ستایش کرده است.
جیل تیفنتالر، رییس انجمن نشنال جیوگرافیک گفته است: «شبانه یک پیشگام بااستعداد و ماهر است که زنده‌گی خود را وقف آموزش و ارتقای زنده‌گی زنان و دختران افغان کرده است. شجاعت و تعهد او برای ایجاد مسیرهایی برای دسترسی به آموزش، برابری و رفع تبعیض الهام بوده است.»
این جایزه هر سال در «جشنوارۀ کاوشگران» انجمن نشنال جئوگرافیک با مشارکت رولکس (برند مشهور و لوکس ساعت) که از سال ۱۹۵۴ به این انجمن پیوسته است، اهدا می‌شود
در وبسایت نشنال جئوگرافیک آمده است که شبانه بسیج‌راسخ در کابل به دنیا آمده است و در دورۀ اول حاکمیت طالبان بر افغانستان و در زمانی که دختران اجازه نداشتند به مدرسه بروند، او با لباس و ظاهری پسرانه، مخفیانه به همراه خواهر خود به مکاتب زیرزمینی می‌رفت تا طالبان مشکوک نشوند.
شبانه بسیج‌راسخ تنها ۶ سال داشت که حاکمیت افغانستان به دست طالبان افتاد و دختران از تحصیل و رفتن به مدرسه محروم شدند و پس از آن او به مدت پنج سال، هر روز کتاب‌های درسی خود را در یک کیسۀ نایلونی خرید پنهان می‌کرد و هر بار از مسیری متفاوت، به کلاس درس مخفیانه‌ای می‌رفت که در اتاق پذیرایی یک خانه برای آموزش بیش از صد کودک تشکیل می‌شد.
شبانه بسیج راسخ که پس از مهاجرات از افغانستان در کالج میدلبری آمریکا تحصیل کرده است، سفیر کمپین جهانی برای آموزش و تحصیل زنان است و تمام زندگی خود را وقف فراهم کردن امکان آموزش برای دختران افغان که از حق تحصیل محروم شده‌اند، کرده است.
وی همچنین بنیانگذار نخستین و تنها مدرسۀ شبانه‌روزی دخترانه در افغانستان است که «سوله» نام دارد و به هدف ارائۀ آموزش باکیفیت برای دختران افغان تأسیس شده است.
این در حالی است که در پی تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱، شبانه بسیج‌راسخ به نبرد خود در راه احقاق حقوق زنان ادامه داد و دانش‌آموزان و کارکنان مدرسۀ «سوله» را به رواندا منتقل کرد که این مدرسه اکنون به عنوان تنها مدرسۀ شبانه‌روزی برای دختران افغان در رواندا فعال است و با فراهم کردن امکان آموزش آن‌ها پس از دبستان، به فارغ‌التحصیلان کمک می‌کند تا برای ورود به دانشگاه‌های سراسر جهان آماده شوند.
شبانه بسیج راسخ پس از دریافت جایزه اش از سوی انجمن نشنال جئوگرافیک گفت: «من وارث شجاعت تاریخی نسل‌های زنان افغانستان هستم؛ من مفتخرم که امسال به عنوان “کاوشگر سال” انجمن نشنال جئوگرافیک برگزیده شدم و از این پلتفرم استفاده می‌کنم که جهان را تشویق کنم تا از زنان و دختران افغانستانی غافل نشوند».
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
