سیبیل مانی، هماهنگکننده حقوق بشر سازمان جهانی علیه شکنجه، پس از سفر به افغانستان اعلام کرد که وضعیت حقوق بشر در این کشور به شدت نگرانکننده است. این سفر که در پایان ماه آگوست انجام شد، خانم مانی پس از دیدار با سازمانهای غیردولتی محلی و بینالمللی گفت همچنین زندانیان سابق و زنانی که تحت قوانین سختگیرانه طالبان قرار دارند.
او تأکید کرد که در زندانهای تحت کنترل طالبان، شکنجه و بدرفتاریها همچنان ادامه دارد. مردان و زنانی که به انتقاد از سیاستهای طالبان میپردازند، به دلایل سیاسی زندانی و مورد شکنجه قرار میگیرند. خانم مانی به رسانهها گفت که این وضعیت نه تنها نشاندهنده نقض جدی حقوق بشر است، بلکه به وضوح بیانگر بحران امنیتی و اجتماعی در افغانستان میباشد.
وی خاطرنشان کرد که قوانین جدید طالبان، به ویژه پوشش اجباری کامل صورت و بدن برای زنان، آزادیهای فردی آنها را به شدت محدود کرده است. زنان دیگر نمیتوانند بهتنهایی سفر کنند و در صورت عدم رعایت پوشش، اجازه ورود به ادارات دولتی را نخواهند داشت. این محدودیتها، علاوه بر آزادیهای اساسی، به شرایط زندگی روزمره زنان آسیب میزند و مانع از مشارکت آنها در جامعه میشود.
همچنین خانم مانی به قانون «امر به معروف» طالبان اشاره کرد که نه تنها بر زنان، بلکه بر مردان نیز فشار وارد میکند تا کنترل همسران خود را در دست بگیرند. او تأکید کرد که علیرغم ادعاهای طالبان مبنی بر ممنوعیت شکنجه، زندانیان سابق با روایتهای وحشتناکی از تجارب خود در زندانها و بازداشتگاههای پولیس این گروه سخن میگویند.
خانم مانی در ادامه صحبتهای خود به لزوم توجه جامعه جهانی به وضعیت زنان در افغانستان اشاره کرد و گفت: «زنان افغان تنها قربانیان سیاستهای تبعیضآمیز نیستند، بلکه با محیطی پر از ترس و عدم امنیت نیز مواجهاند. بنابراین، کمکهای بینالمللی و حمایت از حقوق بشر در این کشور بیش از هر زمان دیگری ضروری است.»
وی همچنین از آمار نگرانکنندهای در خصوص خشونتهای خانگی سخن گفت و افزود: «با وجود آنکه بسیاری از زنان به دنبال دسترسی به حمایتهای حقوقی هستند، ولی به دلیل ترس از انتقامگیری طالبان یا ناتوانی در فرار از قید و بندهای اجتماعی، بسیاری از آنان به شکل خاموشی به زندگی ادامه میدهند.»
او همچنان به بررسی چالشهای اجتماعی نیز پرداخت و تأکید کرد که بسیاری از زنان در حال حاضر از دسترسی به آموزش و درمانهای پزشکی محروم شدهاند. به گفته او، «در حالی که برنامههای حمایتی برای ارائه خدمات بهداشتی وجود دارد، زنی که نیازمند کمک است، ممکن است به علت موانع فرهنگی، دسترسی کافی به این خدمات نداشته باشد.»
این مقام حقوق بشری با اشاره به تلاشهای جامعه جهانی برای بهبود شرایط، ابراز امیدواری کرد که کشورهای دیگر با اتخاذ اقداماتی مؤثر و حمایتهای بنیادین، بتوانند صدای زنان افغان را به گوش جهانیان برسانند و تاریکی حاکم بر زندگی آنها را روشن کنند. خانم مانی گفت: «تنها با اتحاد و همبستگی میتوانیم بر چالشهای پیشرو غلبه کنیم و بنیادی برای آیندهای بهتر برای زنان و مردان افغان بسازیم.»
خبرنگار فرهنگستان
سمیع صدیقی