کابل/۱۱ثور/فرهنگستان
داوود ۳۲ ساله در چهارراهی کوته سنگی منتظر کار است. در حالی که روز از نیمه گذشته او هیچ کاری به دست نیاورده و ممکن است شام با دست خالی به خانهاش برگردد.
او در صحبت با فرهنگستان میگوید که سرپرستی یک خانواده هفت نفری را به عهده دارد و مجبور است برای خانوادهاش نان پیدا کند.
داوود میافزاید: “مردم همه از وظیفه اخراج شده پیسه نیست، مردم اولاد خود را سیر کرده نمیتواند باز از کجا کند که آبادی کند و ما را به کار ببرد، ما هم بیکار استیم، من از یکی قرض میگیرم دیگر را میدهم از دیگر قرض میگیرم به همین رقم زندگی را پیش میبرم.”
یافتن کار برای کارگران ساده نیست. داوود میگوید این روزها تنها کسانی صاحب کار میشوند که شانس طلایی دارند: «مردم ده روز پانزده روز [در یک ماه] بیکار میمانند. تنها کسانی که چالاک هستند میتوانند در یک هفته دو تا سه روز کار کنند. آنهم کارگرانی که شانس طلایی دارند میتوانند سه هفته در روز کار کنند.»
به گفته داوود کارگران فراموش شدهاند: «من شخصا خبر ندارم که روز جهانی کارگر است. وقتی ارگانی نباشد و کسی نباشد که کارگر را اطلاع دهد ما از کجا بدانیم. نه دولت به فکر کارگر است و نه هیچ ارگان دیگری.»
امروز (دوشنبه، ۱۱ثور) برابر با اول می روز جهانی کارگر است، این روز بیش از یک سده پیش، از دادخواهیهای پیهم کارگران در ایالات متحده امریکا به ویژه ایالت شیکاگوی آن کشور به هدف تعدیل ساعتهای کاریشان، منشاء میگیرد.
از این روز در کنار سایر کشورها افغانستان نیز در سالهای گذشته تجلیل میکرد و کارگران با برگزاری نشست بزرگ در کابل و راهپیمایی خواستهایشان را مطرح میکردند.
اتحادیه کارگران افغانستان میگوید امسال از اینکه حکومت طالبان اجازه دادخواهی و راهپیمایی را نمیدهد از این روز در تبعید تجلیل کرده و صدای دادخواهیشان را بلند میکنند.
شماری از شهروندان افغانستان در روز جهانی کارگر میگویند بسیاری از مردم این کشور پس از ورود طالبان به کابل شغلشان را از دست داده و به جز دستفروشی اکثر شغلها از بین رفته است.
بیست سال حاکمیت دموکراسی و حضور جامعه جهانی زمینه این را فراهم آورده بود تا کارگران در افغانستان برای اعاده حقوق خود صدای خود را بلند کنند.
امسال اما این روز در حالی در کشورهای دیگر تجلیل میشود که بسیاری از شهروندان افغانستان بدون حق دسترسی به کار در بدترین وضعیت معیشتی به سر میبرند.
خدیجه که از دانشکده زراعت دانشگاه کابل فارغ شده است، میگوید:”با هزار شوق از دانشگاه فارغ شدم، اول نمره عمومی بودم. امید داشتم به عنوان یک زن انجینیر بتوانم برای شکوفایی زراعت ضعیف افغانستان کار کنم. اما با آمدن طالبان کارم را از دست دادم؛ کاری که ثمره تلاش چهارسالهام بود.”
او می گوید: “ما حتی حق کار و تحصیل نداریم. چه رسد به اینکه مطالبات دیگر حقوق کارگری را مطرح کنیم.”
پس از ورود طالبان به کابل در ماه اگست پارسال بسیاری از کسانی که در دفاتر محلی و بینالمللی کار میکردند، کشور را ترک کردهاند. جمعیت کثیری از زنانی که در بیرون از خانه کار میکردند از رفتن به کار منع شدهاند و در این میان تجارتهای کوچکی بسته شدهاند.
تاکنون دو هزار شرکت تجارتی از پنج هزار شرکتی که در اتاقهای تجارت و صنایع به ثبت رسیده بود، بسته شدهاند و در نتیجه آن هزاران نفر کارشان را از دست دادند.
در چنین شرایطی، بسیاری از افغانها به کشورهای همسایه گریختند و به خاطر کمک به خانوادههایشان ناگزیر شدهاند که به کار شاقه در ایران، پاکستان و ترکیه رو بیاورند.
از سویی هم طبق گزارش سیگار، ممنوعیت زنان از کار و تحصیل باعث شده است اقتصاد افغانستان بیش از یک میلیارد دالر زیان ببیند.
اکنون تنها زنانی در افغانستان اجازه دارند به کارشان ادامه دهند که در حوزههای آموزشی و صحت مشغول کار بودهاند. بسیاری از زنان به خاطر محدودیتهای وضع شده توسط طالبان شغلهای خود را از دست داده و یا حقوقشان بسیار کمتر از چیزی شده که قبلا به آنها پرداخت میشد.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
