زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا با وجود مخالفت گروه طالبان نسبت به دیدار مستقیم با نماینده‌گان حکومت افغانستان، گفته است که همه طرف‌های منازعه در گفت‌وگوهای «بین‌الافغانی» دوحه شرکت خواهند کرد. آقای خلیل‌زاد پس از دیدار با رهبران حکومت‌های افغانستان و پاکستان، شماری از چهره‌های سیاسی، فعالان حقوق زن و جوانان، در توییتی نوشته است که مردان و زنان، جوانان و غیرجوانان همه با هم در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی دوحه و در مذاکرات نهایی صلح شرکت خواهند کرد.
آقای خلیل‌زاد با اشاره به نشست قطر که قرار است تا یک هفته‌ی دیگر میان چهره‌ها و احزاب سیاسی و نماینده‌گان گروه طالبان برگزار شود، گفته است چشم به راه معرفی هیأت همه‌شمول و فراگیر از سوی حکومت است تا در این نشست شرکت کند. به گفته‌ی او، «این نشست می‌تواند ما را برای رسیدن به اهداف مشترک برای سرعت بخشیدن به یک راه حل، کمک کند.»
نماینده ویژه ایالات متحده امریکا هم‌چنان دیدار اخیرش با رییس جمهور غنی را سازنده عنوان کرده و در صفحه توییترش نوشته است که کابل را پس از دیدار مفید با آقای غنی ترک کرده است. هر چند آقای خلیل‌زاد، مشخص نساخته که کابل را به مقصد کجا ترک کرده است، اما گزارش‌ها می‌رسانند که آقای خلیل‌زاد به واشنگتن رفته است.
با این حال، وزارت خارجه امریکا نیز جزییات صحبت‌های این دور دیدار آقای خلیل‌زاد با رهبران حکومت و چهره‌های سیاسی را همه‌گانی کرده است. در خبرنامه وزارت خارجه امریکا که روز یک‌شنبه، هژدهم حمل نشر شد، آمده است که نماینده ویژه ایالات متحده امریکا با رییس جمهوری غنی، حامد کرزی رییس جمهور پیشین، مسوولان شورای عالی صلح و چهره‌های برجسته‌ی افغان دیدار و روی تسریع یافتن راه‌حل برای رسیدن به صلح، کاهش خشونت در سراسر افغانستان و حمایت از نیروهای افغان در صورت ادامه خشونت‌ها در این کشور صحبت کرده است.
به نقل از این خبرنامه، آقای خلیل‌زاد با اشاره به درگیری‌ها میان نیروهای نظامی کشور با جنگ‌جویان گروه طالبان تاکید کرده است که میزان خشونت باید در هفته‌های پیش رو در سراسر افغانستان کاهش یابد تا زمینه برای حمایت منطقه‌ای از تلاش‌های جاری صلح فراهم شود.
آقای خلیل‌زاد در حالی از اشتراک همه طرف‌های منازعه در نشست بین‌الافغانی قطر سخن گفته است که حکومت افغانستان و گروه طالبان در موضع‌گیری‌های‌شان تغییراتی آورده‌اند. از این پیش گروه طالبان حکومت افغانستان را «دست‌نشانده» خوانده بود و حاضر به دیدار و گفت‌وگوی رودررو با این حکومت نبود. هم‌چنان حکومت افغانستان از فرستادن نماینده رسمی به نشست بین‌الافغانی صلح در قطر ابا ورزیده بود. شماری از چهره‌ها و احزاب سیاسی از این پیش برای نخستین بار در ماه دلو سال پار با نماینده‌گان گروه طالبان در مسکو دیدار کردند. آنان قرار است برای دومین بار در قطر نشستی داشته باشند. با این حال حکومت افغانستان نیز اعلام کرده است که در این نشست اشتراک خواهد کرد.
از سویی هم، سه روز پیش شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان به نقل از نماینده ویژه امریکا گفته بود که امریکا می‌خواهد همه گروه‌های افغان را در چارچوب نشست مسکو گرد هم بیاورد.
نرمش طالبان و حکومت
پس از ششمین دور سفر آقای خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا به افغانستان و کشورهای منطقه، نرمشی در سیاست حکومت افغانستان و موضع گروه طالبان به میان آمده است. هم‌زمان با این دور سفر آقای خلیل‌زاد به کابل، ارگ ریاست جمهوری از دیدار رییس جمهور غنی با چهره‌های سیاسی در پیوند به توحید دیدگاه‌های متفرق صلح خبر داد. هم‌چنان حکومت افغانستان پس از مدتی مخالفت، سرانجام راضی شد که نماینده‌گانش را به نشست قطر بفرستد. ایجاد «شورای رهبری مصالحه» از اقدامات دیگر حکومت برای آغاز گفت‌وگوهای مستقیم با گروه طالبان است. این شورا روز یک‌شنبه، هجدهم حمل شکل گرفت.
محمدعمر داوودزی، سخنگوی شورای رهبری مصالحه هم‌زمان با ایجاد این شورا از نشست بین‌الافغانی قطر یادآوری کرد و گفت، این نشست یک گردهمایی بین‌الافغانی است که به منظور تبادل نظر در پیوند به چگونه‌گی نهادینه شدن صلح برگزار می‌شود. آقای داوودزی هم‌چنان تایید کرد که در این نشست نماینده‌گان حکومت اشتراک خواهند کرد.
با این حال، گروه طالبان که از این پیش با مذاکره با نماینده‌گان حکومت افغانستان مخالفت می‌کرد، اعلام کرده است که با اشتراک مسوولان حکومت افغانستان در نشست بین‌الافغانی قطر مخالفت نخواهد داشت، مشروط بر این‌که به نماینده‌گی از حکومت در این نشست شرکت نکنند.
در خبرنامه گروه طالبان که روز دوشنبه، نوزدهم حمل نشر شد، آمده است: «در این کنفرانس هیچ کسی به نماینده‌گی از اداره کابل شرکت نمی‌کند، اگر مثل نشست قبلی (نشست مسکو) نام کسی از وابسته‌گان اداره کابل در فهرست اشتراک‌کننده‌گان باشد، او تنها به گونه شخصی شرکت می‌کند و نظر شخصی‌اش را ابراز خواهد کرد.» به گفته این گروه، نشست قطر دیدار بین‌الافغانی است که اشتراک‌کننده‌گان آن تنها دیدگاه‌ها، پالیسی و موقف‌های‌شان را برای یک‌دیگر بیان خواهند کرد.
تلاش‌های خلیل‌زاد برای صلح
حکومت افغانستان و گروه طالبان درحالی موضع‌گیری‌های‌شان را نسبت به دیدار رودررو نرم‌تر ساخته‌اند که زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در پنجمین دور دیدار رسمی‌اش با نماینده‌گان گروه طالبان در قطر، آغاز «مذاکرات مستقیم با حکومت افغانستان» را از پیش‌شرط‌های توافق روی خروج نیروهای امریکایی از کشور عنوان کرده است.
افزون بر این، آقای خلیل‌زاد از تابستان سال گذشته تا کنون پنج بار به گونه رسمی با نماینده‌گان گروه طالبان، رهبران حکومت افغانستان و پاکستان و شماری از چهره‌های سیاسی کشور دیدار کرده است. نخستین نشست رسمی آقای خلیل‌زاد با نماینده‌گان گروه طالبان در ۲۰ میزان در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. دومین نشست میان آن‌ها در ۲۵ عقرب در همین شهر برگزار گردید. اما نشست سوم دو طرف در شهر ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی، در ۲۶ قوس به میزبانی پاکستان برگزار شد. در این نشست نماینده‌گان پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز حضور داشتند. هر چند اعضای هیأت ۱۲ نفری مذاکره‌کننده‌ی صلح حکومت نیز برای اشتراک در این نشست وارد امارات متحده عربی شده بودند، اما گروه طالبان، حاضر به دیدار و گفت‌وگو با این هیأت نشد.
هم‌چنان چهارمین و پنجمین نشست نماینده‌گان امریکا و گروه طالبان در دوحه سپری شد. پس از پنجمین نشست قطر، هر دو طرف اعلام کردند که روی «خروج نیروهای خارجی» از افغانستان و همکاری طالبان در زمینه «مبارزه با گروه‌های القاعده و داعش» در افغانستان به توافق ابتدایی دست یافته‌اند. آقای خلیل‌زاد اما پس از پایان این نشست گفت، صحبت‌هایی درباره آتش‌بس همه‌جانبه و آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در این نشست نیز صورت گرفته است. دو طرف هم‌چنان گفته‌اند که پس از مشورت‌های درون‌گروهی برای ششمین بار دیدار رسمی خواهند داشت و در مواردی که توافق ابتدایی صورت گرفته است، به نتیجه خواهند رسید.
با این حال، آقای خلیل‌زاد ششمین دور سفرش را در پنجم حمل آغاز کرد و بر اساس خبرنامه‌ی وزارت خارجه ایالات متحده امریکا، تا بیست‌ویکم حمل ادامه خواهد داد. نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در این دور سفرش به بریتانیا سفر کرد و با همتای اروپایی‌اش در پیوند به روند صلح افغانستان و سیاست امریکا و اتحادیه اروپا صحبت کرد.
نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده امریکا پس از آن‌که به کابل آمد، با رهبران حکومت وحدت ملی، شماری از چهره‌ها و نماینده‌گان احزاب سیاسی، فعالان حقوق زن و جوانان دیدار کرد. او هم‌چنان سفر دو روزه به پاکستان داشت و با وزیر خارجه، هیأت وزارت دفاع و ستاد ارتش این کشور درباره روند صلح افغانستان صحبت کرد. بر اساس خبرنامه‌ی وزارت خارجه ایالات متحده امریکا قرار است آقای خلیل‌زاد در این دور سفرش به بلجیم، ازبیکستان، اردن و قطر نیز سفر کند.
فهیم امین – سه شنبه، ۲۰ حمل ۱۳۹۸
منبع : هشت صبح
