کابل/۳سنبله/فرهنگستان
شماری از فعالان حقوق زن کتابخانهای را زیر نام «کتابخانه زن» در منطقه فرهنگی «پل سرخ» در غرب شهر کابل ایجاد کردهاند. این کتابخانه روز گذشته به صورت رسمی افتتاح شد.
ژولیا پارسی، از مسئولان این کتابخانه میگوید که هدف آنها از ایجاد این کتابخانه در کنار رشد فرهنگ کتابخوانی این است که «به گروه حاکم بفهمانیم که زنان به عقب نرفتهاند و به هر نحوی میتوانند مبارزه کنند.»
هفته گذشته و همزمان با یک سالگی سلطه طالبان بر افغانستان، شماری از زنان تظاهراتی را در مرکز شهر کابل و در نزدیکی وزارت معارف گروه طالبان، راه اندازی کردند. اما این تظاهرات، با شلیک گلوله از سوی نیروهای طالبان و برخورد خشونت آمیز با شماری از تظاهرات کنندگان، برهم خورد.
لیلا بسیم، یکی دیگر از مسئولان این کتابخانه میگوید: «ما میخواهیم برای گروههای مخالف حضور زنان در اجتماع نشان بدهیم که راههای دیگر نیز برای مقاومت وجود دارد.»
شرکت کنندهگان این برنامه، ایجاد این کتابخانه را میستایند.
مهدیه، اشتراک کننده، گفت: «خیلی یک کار عالی شد در اینجا که کتابخانه افتتاح شد و تا مردم بیایند در این کتابخانه و چیزی را بیاموزند.»
گیتا، یک اشتراک کننده دیگر میگوید: «شروع کتابخانه شروع مطالعه است که رفتن در مسیر موفقیت و دنبال کردن آرزوهای خود است و من امروز بسیار خوش هستم چون کتابخانه افتتاح شده و افتتاح کتابخانه کار ساده نیست.»
گروه طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، محدودیتهای شدیدی بر حضور زنان در اجتماع وضع کردهاند و بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، آنها به صورت «سیستماتیک در صدد حذف تدریجی زنان از جامعه» هستند.
کتابخانه زن چگونه ایجاد شده است؟
کتابخانه زن در یکی از مناطق فرهنگی شهر کابل افتتاح شده است؛ جایی که بسیاری از کتاب خانهها، کتابفروشیها و مراکز فرهنگی وجود دارد.
این کتابخانه با همکاری یک بنیاد فرهنگی مربوط به زنان بنام «بنیاد کریستال» ایجاد شده است و کتابهای موجود در آن به بیش از یک هزار جلد میرسد.
این بنیاد فرهنگی نیز در راستای حقوق زنان فعالیت میکند و کتابهای این کتابخانه از سوی نویسندگان، شاعران و معلمان عضو آن، اهدا شده است.
مسئولان این کتابخانه میگویند، در شرایطی که طالبان به زنان اجازه حضور در اجتماع، آموختن علم و دانش، کار و فعالیت را نمیدهند، ما خواستیم که با ایجاد این کتابخانه زمینه را برای رشد فرهنگ کتابخوانی و حضور زنان در اجتماع، فراهم سازیم.
به گفته مسئولان، این کتابخانه ویژه زنان است و فقط زنان میتوانند از کتابهای موجود در آن، استفاده کرده و یا در داخل کتابخانه، مطالعه کنند.
اما شماری از فعالین فرهنگی مرد، با وجود اینکه از ایجاد این کتابخانه استقبال میکنند، اختصاص آن را به زنان، نادرست میدانند و میگویند این امر نوعی همکاری با سیاست تفکیک جنسیتی طالبان است.
محمد رضا، یکی از فرهنگیان کابل به خبرنگار شفقنا گفت که: «ایجاد کتابخانه زن، امر نیکو و پسنیده است، اما نباید حضور مردان در این کتابخانه ممنوع شود؛ زیرا این دقیق هدفی است که طالبان دارند. آنها نیز میخواهند که جامعه را بر اساس جنسیت تقسیم بندی بکنند و از کار و فعالیت زنان و مردان در کنار هم، هراس دارند.»
ترویج فرهنگ کتابخوانی
با تسلط طالبان بر افغانستان، علاوه بر سایر بخشها، بخش فرهنگی این کشور نیز آسیب جدی دید و بسیاری از مراکز فرهنگی، کتابخانه و کتاب فروشیها، مجبور به تعطیلی شدند.
چندی قبل کتابفروشی «نشر واژه» یکی از بزرگترین کتابفروشیهای کابل اعلام کرد که به دلیل نبود مشتری و کرایه سنگین دکان، در آستانه ورشکستگی و تعطیلی دائمی قرار دارد.
در چنین وضعیتی، ایجاد یک کتابخانه، میتواند نوعی تلاش برای احیای فرهنگ کتابخوانی در کشور باشد و افراد بیشتری را تشویق بکند که کتاب بخرند و کتاب بخوانند.
شهروندان افغانستان از ایجاد این کتابخانه استقبال کردهاند و آن را یک خبر مسرت بخش در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی در کشور دانستهاند.
صابره اکبری، یکی از شهروندان افغانستان نوشته است که: «در اوج تاریکی خبر افتتاح کتابخانه زن، به هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی در بین بانوان، بسیار مسرت بخش است. دوای تمام دردهای ما، اعم از زن و مرد، رجوع به علم و دانش و دوری از جهل و ناآگاهی است.»
طالبان از زمان تسلط محدودیتهایی بر کتاب خانهها و کتاب فروشیها نیز وضع کردهاند و فروش شماری از کتابها را ممنوع اعلام کردهاند.
خبرنگار فرهنگستان از کابل
سمیع صدیقی
