تیم ملی فوتبال افغانستان طی دست‌کم دو سال گذشته، با ۳ تا ۴ مربی دست‌به‌دست شده، چیزی که در دنیای فوتبال خیلی معمول نیست .
سلوان سکلیزیج، پس از آن پیتر شگرت، سپس انوش دستگیر به صورت موقت و حالا هم اتوفیستر، چهار مربی‌ای‌‌اند که در این مدت سکان رهبری تیم ملی فوتبال افغانستان را در دست داشتند.
علاوه بر این، زد و بندها در فدراسیون فوتبال و مداخلات گروهی و فردی نیز در این مدت مزید برعلت شده تا یکی از محدود روزنه‌هایی که منجر به شادی مردم افغانستان می‌شود، کم‌وبیش مسدود بماند.
آغاز بحران
سه سال پیش، زمانی‌که در مسابقات جنوب آسیا تیم ملی فوتبال افغانستان قهرمان شد را مردم افغانستان به آسانی فراموش نمی‌کنند. شور و هلهله‌ای که راه اُفتاد، دست‌کم در تاریخ معاصر افغانستان کم‌نظیر بود و شاید یکی از محدود اتفاقاتی بود که منجر به خوش‌حالی همه شد. تیم ملی فوتبال افغانستان پس از آن در سال ۱۳۹۳ و اوایل سال ۱۳۹۴ هم وضعیت بدی نداشت. همین تیم تا فاینل مسابقات جنوب آسیا پیش رفت و نایب قهرمان شد.
اما پس از آن تیم ملی فوتبال افغانستان شاهد شکست‌های سنگین، برخوردهای سیاسی، دست‌کاری‌ها و حتا متلاشی شدن‌ها بود. زمانی‌که سکان رهبری تیم هنوز در دست محمد یوسف کارگر، مربی پیشین بود، در مسابقات چلنج کاپ آسیا چهارم شد و در چند مسابقه دوستانه هم نتایج درخشانی به دست نیاورد.
پس از آن سلوان سکلیزیچ مربی این تیم شد و به تعبیری می‌توان گفت که تیم ملی فوتبال افغانستان اوایل سال ۹۴ دوباره شکل گرفت و با سکان‌دار تازه‌اش، سلوان سکلیزیچ، و شماری از بازیکنان جوان‌تر در پی تجربه‌ای نو، این‌بار در مسابقات مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه شرکت کرد.
تیم فوتبال افغانستان در ۲۲ جوزای ۱۳۹۴، در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه از تیم‌های سوریه و جاپان شکست‌های سختی خورد و یک بازی خود به سنگاپور را نیز واگذار کرد و با دو برد از کامبودیا و یک برد از سنگاپور وارد مرحله بعدی برای راه‌یابی به مسابقات جام ملت‌های آسیا شد.
با توجه به حضور تیم‌های قدرت‌مندی چون جاپان و سوریه در این گروه باز هم نتیجه فوتبال افغانستان نتیجه چندان دل‌سرد کننده‌ای نبود. افغانستان سپس در چندین بازی رسمی و دوستانه با تیم های مختلف، شکست‌های سنگینی را تحمل کرد.
در واقع از ماه سرطان ۱۳۹۴، داستان فروپاشی تیم ملی فوتبال افغانستان به نحو دیگری آغاز شد. زمانی‌که شماری از بازیکنان پیشین تیم ملی افغانستان اعلام کردند که این تیم قربانی واسطه‌گری و اختلافات درونی شده و فدراسیون فوتبال برای حل مشکلات تیم ملی گامی اساسی برنداشته است.
آنان تفاوت قایل شدن میان بازیکنان داخلی و خارجی تیم، سهم نگرفتن کافی بازیکنان داخلی در تمرینات و بازی‌های دوستانه و نبود روحیه وطن‌دوستی در میان برخی از بازیکنان را عامل اصلی شکست‌های سنگین تیم ملی و کناره‌گیری شماری از بازیکنان کلیدی از تیم ملی فوتبال افغانستان می‌دانستند.
فساد و پارتی‌بازی در تیم ملی فوتبال افغانستان در این زمان به اوج خود رسید و ۷ بازیکن هم‌زمان، تیم ملی فوتبال را ترک گفتند. این اتفاقات در نهایت به ضرر سلوان سکلزیچ مربی کارکشته و مکتبی تیم ملی فوتبال افغانستان تمام شد و فدراسیون فوتبال افغانستان او را برکنار کرد تا در واقع راه برای ورود بازیکنانی که کنار کشیده بودند، هموار شود.
پس از آن بود که پیتر شگرت، مردی کارکشته و به شدت افغانستان‌دوست وارد صحنه فوتبال افغانستان شد تا سکان رهبری این تیم را بر عهده بگیرد.
شگرت، ضربه فنی شد
پیتر شگرت افغانستان را در بهار سال گذشته نایب قهرمان مسابقات جنوب آسیا کرد و در چند بازی نیز نتایج نسبتاً خوبی به دست آورد. بزرگ‌ترین دستاورد شگرت، شکست سنگاپور و در واقع راه‌یابی تیم او به مرحله دیگری از مسابقات مقدماتی جام ملت‌های آسیا بود. مرحله‌ای که در همین هفته آغاز می‌شود و در نخستین گام، تیم ملی فوتبال افغانستان در تاجیکستان به مصاف ویتنام می‌رود.
اما در ماه عقرب سال گذشته، پیتر شگرت مربی تیم ملی فوتبال افغانستان زمانی که می‌خواست با تیم ملی فوتبال کشور به شهر دوشنبه تاجیکستان سفر کند، اعلام کرد که به او اجازه همراهی با تیم ملی فوتبال افغانستان را نداده‌اند.
آقای شگرت در صفحه فیس‌بوک خود در آن زمان نوشت: «معمولاً قبل از هر بازی تیم ملی، من با مصطفا مهرزاد مدیر تیم، بازیکنان منتخب لیگ برتر، سیدعلی کاظمی مسوول رسانه‌های فدراسیون و سایر مقامات عکس یادگاری می‌گرفتیم و سپس همه با هم راهی بس حامل‌مان می‌شدیم تا به طرف میدان هوای حرکت کنیم.»
آقای شگرت ادامه داد: «سیدعلی‌رضا آقازاده دبیر کل فدراسیون با من تماس گرفت و خواست که بیرون بس شوم. آقازاده از من خواست دوباره به جلسه فدراسیون حضور پیدا کنم. وقتی من به جلسه فدراسیون حضور پیدا کردم، متوجه شدم که اسلام امیری به طرف بس حامل بازیکنان تیم ملی رفت و بس هم بدون من راهی میدان هوای کابل شد، وقتی من بیرون شدم دیدم هیچ‌کس نیست.»
ورزش و اخلاق دو مقوله شدیداً به‌هم پیوسته در دنیا شمرده می‌شوند، پیتر شگرت اما معتقد بود که کاملاً غیر اخلاقی از تیم ملی فوتبال افغانستان کنار گذاشته شده است.
حتی آقای شگرت عامل اصلی این رویداد را هم به پارتی‌بازی‌ها و دست‌اندازی‌های فدراسیون به کار مربی عنوان می‌کند.
آقای شگرت در بخشی از نامه خداحافظی‌اش نوشته بود:
«قبل از جلسه دوم، من شخصاً با اسلام امیری و سیدعلی‌رضا آقازاده صحبت کردم که نمی‌خواهم اسلام امیری را نیز با خودم به تاجیکستان ببرم. علت این تصمیم این است که من به عنوان مربی تیم ملی نمی‌خواهم بازیکنان حاشیه‌ساز مثل امیری را دوباره به تیم ملی بیاورم، زیرا من بالای این بازیکن اعتباری ندارم.»
مربی سابق تیم ملی فوتبال افغانستان در ادامه گفته بود: «اسلام امیری کسی بود که در زمان سلوان اسکلیزیچ مربی قبلی تیم، با شش تن از بازیکنان دیگر تصمیم گرفتند تا از تیم ملی جدا شوند، بناً آن‌ها همین کار را کردند و تیم ملی فوتبال افغانستان و مربی خود را قبل از بازی با قرغیزستان تنها گذاشتند. اسکلیزیچ هم قربانی همین دسیسه‌ها شد و در نتیجه مجبور شد از وظیفه‌اش برکنار شود.»
تیم ملی نیاز به حمایت جدی دارد
حالا در مرحله گروهی مسابقات جام ملت‌های آسیا افغانستان با تیم‌های ویتنام، کامبوج و اردن هم‌گروه شده‌است و به‌طور رفت‌وبرگشت با هر تیم دوبار بازی خواهد کرد و دو تیم از هر گروه به مسابقات جام ملت‌های آسیا راه پیدا خواهد کرد.
اردن در این میان تیم قوی‌تری است و بی‌تردید هدف افغانستان اگر اول‌شدن در این گروه نباشد، دوم شدن حق این تیم است تا برای نخستین بار طعم شیرین حضور در مسابقات جام‌ملت‌های آسیا را بچشد.
روز ۸ حمل تیم ملی فوتبال افغانستان در نخستین دیدار مرحله مقدماتی جام ملت‌های آسیا به مصاف تیم فوتبال ویتنام خواهد رفت.
فدراسیون در این شرایط مهم، باید به مربی صلاحیت کامل در انتخاب و گزینش بازیکنان بدهد و از هر نوع مداخله در امور کاری او بپرهیزد. اتو فیستر اگر چه از او سن‌وسالی گذشته، اما علم فوتبال دارد و می‌تواند این تیم را از لحاظ فنی به یک تیم خوب تبدیل کند.
شرایط بازی‌های مقدماتی به‌گونه‌ای است که افغانستان باید ویتنام را در نخستین بازی ببرد. بازی بعدی افغانستان با کامبوج است و احتمال باخت این تیم به افغانستان بسیار بالا است و دو برد پی‌در‌پی می‌تواند شرایط را به خوبی به سود تیم ملی رقم بزند.
در این شرایط حساس دور از دغدغه‌های سیاسی، سران دولتی باید با هم برای پیروزی‌های پی‌هم این تیم از هیچ حمایتی دریغ نکنند.
تقسیم اوقات مسابقات افغانستان قرار ذیل است:
۲۸ مارچ ۲۰۱۷ برابر با ۸ حمل ۱۳۹۶: افغانستان مقابل ویتنام (در تاجیکستان)
۱۳ جون برابر با ۲۳ جوزا ۱۳۹۶: کمبودیا مقابل افغانستان (در کمبودیا)
۵ سپتمبر ۲۰۱۷ برابر با ۱۴ سنبله ۱۳۹۶: اردن مقابل افغانستان (در اردن)
۱۰ اکتوبر ۲۰۱۷ برابر با ۱۸ میزان ۱۳۹۶: افغانستان مقابل اردن (در تاجیکستان)
۱۴ نوامبر ۲۰۱۷ برابر با ۲۳ عقرب ۱۳۹۶: ویتنام مقابل افغانستان (در ویتنام)
۲۷ مارچ ۲۰۱۸ برابر با ۷ حمل ۱۳۹۷: افغانستان مقابل کمبودیا (در تاجیکستان)
یکشنبه ۶ حمل ۱۳۹۶ –
نویسنده : وحید پیمان
