خانه / خبرها / پنجمین کنفرانس گفتگو های امنیتی هرات

پنجمین کنفرانس گفتگو های امنیتی هرات

پنجمین کنفرانس گفتگوهای امنیتی هرات با حضور مقامات و کارشناسان ۱۵ کشور و سازمان بین‌المللی برگزار شد.
در میان شرکت‌کنندگان این کنفرانس، کارشناسانی از کشورهای ایران، پاکستان، ترکیه، هند، بریتانیا، امریکا و روسیه هم حضور داشتند.
پنج سال است که کارشناسانی از کشورهای منطقه و جهان به صورت مرتب در قلعه تاریخی اختیارالدین که قرن‌ها سنگری برای جنگ بوده، گردهم می‌آیند تا در مورد مسایل امنیتی افغانستان و منطقه گفتگو کنند.
کریستین فر؛ استاد یک دانشگاه امریکایی با لحنی صریح گفت جنگ در افغانستان عوامل داخلی هم دارد؛ اما او پاکستان را متهم کرد که از ایالات متحده پول می‌گیرد و آن را به مخالفان دولت افغانستان می‌دهد.
خانم فر گفت وقتی کشورش مالیات می‌پردازد می‌داند که بخشی از آن از طریق پاکستان به جیب طالبان می‌رود.
شماری از شرکت‌کنندگان، از جمله یک کارشناس ترکیه بر پیروی از اتحادیه اروپا به عنوان الگویی برای همکاری منطقه‌ای تاکید کردند؛ ایجاد اتحادیه‌ای مشابه بر اساس مبادلات اقتصادی برای جلوگیری از افزایش منازعات.
اگرچه انتظار نمی رود که گفتگوهای امنیتی هرات که خود ملهم از نشست های امنیتی مونیخ آلمان است، در عمل بتواند به ارائه راهکارهای اجرایی برای پایان دادن به خشونت و آغاز یک روند پایدار و رو به توسعه صلح در افغانستان منجر شود؛ اما نفس «گفتگو» در مورد صلح و راه های پایان دادن به جنگ و خشونت در کشور، ارزشمند است؛ به ویژه در شرایطی که این گفتگو بر مبنای ایده های علمی و دریافت ها و مطالعات آکادمیک شرکت کنندگان، استوار باشد.
این ویژگی منحصر به فرد گفتگوهای امنیتی هرات است که با وجود آنکه ماهیتا یک همایش سازمان یافته دولتی نیست؛ اما ارزش و اهمیت آن، بسیار فراتر از فرایند پیدا و پنهان صلح دولت با تروریست ها است.
با این حال، می توان در مورد طرحها و پیشنهادهای بحث شده در پنجمین گفتگوی امنیتی هرات، تأمل کرد و آن را با شرایط امروز افغانستان، مورد سنجش و مطالعه قرار داد.
به عنوان نمونه، نظرات کریستین فر؛ به عنوان شرکت کننده ای از امریکا در مورد عوامل شناخته شده ناامنی در افغانستان، بسیار قابل درک است. او می گوید که پاکستان، از امریکا پول می گیرد و آن را در اختیار نیروهای تروریستی می گذارد تا آتش جنگ را در افغانستان، شعله ور سازند؛ پولی که از مالیات دهندگان امریکایی، دریافت می شود و امریکا می داند که بخشی از این پول از طریق پاکستان به جیب تروریست های طالبان می رود تا صرف ناامنی های ویرانگر افغانستان شود.
به این ترتیب، ضمن تصدیق راستی و درستی اظهارات و نظرات این استاد دانشگاه امریکایی، در مورد عوامل خارجی ناامنی های افغانستان، می توان برخلاف او، معتقد به وجود عوامل دیگری غیر از پاکستان نیز بود.
پاکستان از دیرباز به اینسو –از زمان آغاز انقلاب های داخلی علیه نیروهای اشغالگر شوروی و دولت دست نشانده کرملین در کابل و شاید چه بسا پیشتر از آن- همواره به عنوان مسیری برای تزریق پول ها، امکانات، تسلیحات و حتی نیروی انسانی کمکی خارجی به نیروهای مبارز و شورشی و تروریستی در داخل افغانستان، عمل کرده است. این روند به ویژه با ظهور طالبان، پررنگتر شد و پس از زوال رژيم طالبان نیز به همان شدت پیشین، ادامه پیدا کرد.
اما در عمل، این تنها پاکستان نیست که موجب زنده نگه داشتن ماشین جنگ و کشتار و ناامنی در افغانستان می شود؛ بلکه این کشور، پول های کمکی سایر کشورها بزرگ جهان از رژيم های عرب حاشیه خلیج فارس تا اروپا و امریکا را هم برای این منظور، دریافت و در این مسیر، هزینه و مصرف می کند. بنابراین، معضل ناامنی های رو به توسعه افغانستان، فراتر از مسؤولیتی است که به صورت یکجانبه متوجه پاکستان می کنیم. امریکا، اروپا، اعراب و سایر رژيم های حامی تروریزم در منطقه و فرامنطقه هم در این میان، مسؤول اند و باید مؤاخذه شوند.
با توجه به این امر، معضل ناامنی افغانستان، عوامل خارجی پرشماری دارد؛ اگرچه در این میان، دست کم یک عامل داخلی هم وجود دارد و آن عدم اراده و ظرفیت دولت برای مدیریت بحران است؛ عاملی که خود عوامل درونی دیگری مانند قدرت طلبی، انحصارگرایی قومی، بی ثباتی سیاسی، عدم استقلال و تعهد ملی حاکمان، بی اعتنایی به قوانین، ضعف نهادهای دموکراتیک، حذف نقش اساسی مردم در تصمیم سازی های کلان و اقتصاد بی ریشه وابسته به منابع هدفمند کمک کنندگان خارجی دارد.
در خصوص راهکارهای ایجاد همکاری منطقه ای و بهره گیری از الگوی اتحادیه اروپا درباره رهیافت های اقتصادی برای این منظور نیز باید گفت که در سال های اخیر با ایجاد بندر راهبردی چابهار و تلاش برای توسعه ارتباطات اقتصادی با ایران، هند، چین و جمهوری های آسیای مرکزی به منظور شکستن سایه انحصار تاریخی پاکستان بر اقتصاد متکی به واردات افغانستان، گام هایی در این زمینه برداشته شده و در درازمدت می توان به نتایج این اقدامات، امیدوار بود؛ اما پیچیدگی وضعیت امنیتی افغانستان به گونه ای است که تصور می شود تا زمانی که امنیت برقرار نشده، هیچ فرصت اقتصادی، شکوفا نخواهد شد و این همان چیزی است که پاکستان با تمام توان سعی می کند هرگز فراهم نشود.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شدعلامتدارها لازمند *

*