پرداختن به هنر و فرهنگ اصیل به‌طور جدی در کشور به‌گونه‌ای نادر اتفاق می‌افتد. در جامعه‌ای که جنگ و بی‌ثباتی سال‌ها است سایه‌ی شوم خود را بر آن گسترده، هنر و فرهنگ 
اصیل، به‌طور خودآگاه و یا نا‌خود‌آگاه به حاشیه کشانده می‌شود. اما نقش هنر و کارکرد آن در سال‌های پسین چه بوده است؟ هنرهای هفت‌گانه پس از شروع جنگ‌های داخلی به‌گونه‌ای رو به زوال رفتند که دیگر مجالی برای نفس‌کشیدن نداشتند. پس از فروپاشی طالبان، حکومت جدید با جهانی از مشکلات داخلی و خارجی روبه‌رو بود و هنر و فرهنگ به‌عنوان انگشت ششم کماکان دور از نقشه‌های اجرایی در حواشی قرار گرفت و این نابه‌سامانی تا به امروز گریبان‌گیر فرهنگ این مرز و بوم است.
بدون شک در هیچ جای جهان، هنر بدون کمک دولت‌ها نتوانسته است رشد چندانی کند و دولت‌ها وظیفه‌ی خود می‌دانند تا به فرهنگ و ریشه‌های فرهنگی خود بپردازند. نگاه جدی به فرهنگ، توجه به زیر‌ساخت‌های ذهن جامعه است. یکی و شاید مهم‌ترین کارکرد حکومت‌ها‌ی مدرن پرداختن به فرهنگ است. در این بین موسیقی شاید پویا‌ترین رشته‌ی هنری بوده که بدون پشتوانه به‌طور کج‌دار و مریز به راه خود ادامه داده است. اما درستی و نادرستی راه پیموده شده را چه کسی تعیین می‌کند؟ موسیقی به‌عنوان هنر پیشتاز در کشور سال‌ها است که خود‌نمایی می‌کند که این در نفس خود، نکته خوبی است اما پرداخت‌های نادرست و نابه‌سامان، باعث شده تا موسیقی که قرن‌ها راه پیموده تا به ما برسد، در طول چند دهه‌ی اخیر چنان به باد فراموشی سپرده شود که گونه‌هایی از آن عملا منقرض شوند.
چتر گسترده و پر‌طمطراق موسیقی هندی باعث شد تا سازهای ما رنگ عوض کنند و موسیقی بومی سخت به حاشیه رانده شود. اکثر نوازندگان و خوانندگان محلی به موسیقی سبک هندی رو آوردند، تا بتوانند امرار معاش و جایگاه هنری خود را حفظ کنند. یاد‌آوری هجوم فرهنگ‌های بیگانه در این بحث، فقط تلنگری بود بر وضعیت موجود و اما چرایی بحث! به تاز‌گی پس از چندین سال جشنواره موسیقی محلی به نام دف در کابل برگزار شد که در نوع خود قابل تامل بود.
در این جشنواره، گروه‌های موسیقی مختلفی از سراسر کشور زیر سقفی یکجا شدند تا نوای تاریخ این سرزمین را فریاد بزنند. گروه‌های موسیقی بادغیسی، لوگری، کابلی، ازبکی، هراتی، ترکمنی، هزار‌گی و بدخشانی به زیبایی نواختند و سرودند. از نکته‌های برجسته‌ی این جشنواره این بود که به‌طور ویژه، به سازهای محلی و نواهای محلی اجازه‌ی اجرا داده شد. پس از سال‌ها، نوای عاشیق‌ها «خوانندگان و نوازندگان ترک‌تبار» طنین‌انداز شد. این جشنواره، سال اول خود را با موفقیت پشت سر گذاشت. این جشنواره با ابتکار موسسه‌ی فرهنگی «دف رکوردز» برگزار گردید. به امید این‌که این جشنواره سال‌های پربار‌تری داشته باشد.
اما نقش هنر و کارکرد آن در سال‌های پسین چه بوده است؟ هنرهای هفت‌گانه پس از شروع جنگ‌های داخلی به‌گونه‌ای رو به زوال رفتند که دیگر مجالی برای نفس‌کشیدن نداشتند. پس از فروپاشی طالبان، حکومت جدید با جهانی از مشکلات داخلی و خارجی روبه‌رو بود و هنر و فرهنگ به‌عنوان انگشت ششم کماکان دور از نقشه‌های اجرایی در حواشی قرار گرفت و این نابه‌سامانی تا به امروز گریبان‌گیر فرهنگ این مرز و بوم است.
بدون شک در هیچ جای جهان، هنر بدون کمک دولت‌ها نتوانسته است رشد چندانی کند و دولت‌ها وظیفه‌ی خود می‌دانند تا به فرهنگ و ریشه‌های فرهنگی خود بپردازند. نگاه جدی به فرهنگ، توجه به زیر‌ساخت‌های ذهن جامعه است. یکی و شاید مهم‌ترین کارکرد حکومت‌ها‌ی مدرن پرداختن به فرهنگ است. در این بین موسیقی شاید پویا‌ترین رشته‌ی هنری بوده که بدون پشتوانه به‌طور کج‌دار و مریز به راه خود ادامه داده است. اما درستی و نادرستی راه پیموده شده را چه کسی تعیین می‌کند؟ موسیقی به‌عنوان هنر پیشتاز در کشور سال‌ها است که خود‌نمایی می‌کند که این در نفس خود، نکته خوبی است اما پرداخت‌های نادرست و نابه‌سامان، باعث شده تا موسیقی که قرن‌ها راه پیموده تا به ما برسد، در طول چند دهه‌ی اخیر چنان به باد فراموشی سپرده شود که گونه‌هایی از آن عملا منقرض شوند.
چتر گسترده و پر‌طمطراق موسیقی هندی باعث شد تا سازهای ما رنگ عوض کنند و موسیقی بومی سخت به حاشیه رانده شود. اکثر نوازندگان و خوانندگان محلی به موسیقی سبک هندی رو آوردند، تا بتوانند امرار معاش و جایگاه هنری خود را حفظ کنند. یاد‌آوری هجوم فرهنگ‌های بیگانه در این بحث، فقط تلنگری بود بر وضعیت موجود و اما چرایی بحث! به تاز‌گی پس از چندین سال جشنواره موسیقی محلی به نام دف در کابل برگزار شد که در نوع خود قابل تامل بود.
در این جشنواره، گروه‌های موسیقی مختلفی از سراسر کشور زیر سقفی یکجا شدند تا نوای تاریخ این سرزمین را فریاد بزنند. گروه‌های موسیقی بادغیسی، لوگری، کابلی، ازبکی، هراتی، ترکمنی، هزار‌گی و بدخشانی به زیبایی نواختند و سرودند. از نکته‌های برجسته‌ی این جشنواره این بود که به‌طور ویژه، به سازهای محلی و نواهای محلی اجازه‌ی اجرا داده شد. پس از سال‌ها، نوای عاشیق‌ها «خوانندگان و نوازندگان ترک‌تبار» طنین‌انداز شد. این جشنواره، سال اول خود را با موفقیت پشت سر گذاشت. این جشنواره با ابتکار موسسه‌ی فرهنگی «دف رکوردز» برگزار گردید. به امید این‌که این جشنواره سال‌های پربار‌تری داشته باشد.
– رفيع بهروزيان
روزنامه هشت صبح
