کابل/۲۶دلو/فرهنگستان
از چهاردهم فبروری، در سراسر جهان زیر نام روز عاشقان (والنتاین) بزرگداشت می‌شود. در این روز، دل‌دادگان برای یک‌دیگر بیشتر گل، شیرینی و عروسک‌ها هدیه می‌دهند.
هر چند روز” عاشقان” در افغانستان از پیشینه خوبی برخوردار نیست اما در این سال‌های اخیر بزرگداشت از این روز در حال رنگ گرفتن است و همه در این روز به همسران و نامزاد‌های شان تحفه می‌گیرند و به دور از دغدغه‌ها کنار عشق شان لحظه‌ای شاد بماند. عده‌ای هم به شکل پنهانی این روز را تجلیل می‌کنند. آنان که نمی‌توانند آشکار از این روز تحلیل کند، می‌گویند که در جامعه سنتی مثل افغانستان جاگزین فرهنگ های جدید چون روز عاشقان چالش پذیراست.
شبنم باشنده کابل می‌گوید: دیروز وقتی به بازار رفتم بسته از تحفه به عشقم خریداری کردم تا خانه تمام مردم عجیب و غریب به طرفم نگاه می‌کنه گویا مه کسی ره کشته باشم.
روز عاشقان در کشورهای غربی با راه‌اندازی محافل پر جمع و جوش تجلیل می‌شود واز چند سال بدین‌سو با آن‌که افغانستان یک جامعه سنتی است و عاشقان به شکل آزادنه نمی‌تواند از این روز گرامی داشت کنند، تجلیل می‌شود، شبنم بانوی که امروزعشقش را با بسته از تحفه” ولنتاین” می‌خواهد متعجب کند، می‌گوید این نخستین سالی است که می‌خواهد از این روز تجلیل کند.
به گفته‌ی او در افغانستان عاشقان نمی‌تواند راحت باشندباورهای بدبینانه مردم نسبت به روز عاشقان و گشت‌وگذار قبل از ازدواج دارند.
او می‌گویدکه مردم افغانستان این روز را مربوط به کشورهای غربی و غیر اسلامی دانسته و بزرگداشت از این روز در جامعه اسلامی را حرام می‌دانند. اما به باور شبنم زندگی بدون عشق امکان ندارد.
او می‌گوید:” در افغانستان هرچه را ربط به اسلامی بودن و نبودن می‌دهد، کشوری که هر روز جنگ و جدال است یک روز که فارغ از دغدغه باشد به او حرام وحلال نام می‌گذارد.”
اما شماری به این باور اند که عشق ورزیدن محدود به یک روز نیست. مهم احترام داشتن به یک دیگر است ولازم نیست که بسته های تحایف بگیرند واین تحایف را مصرف اضافی دانسته و می‌گویند که همین پول را به خانواده های فقیر نان برای خوردن ندارند کمک کنند.
نجیب باور شاعر و نویسنده در این باره در صفحه فیسبوکش نوشته که هیچ عشقی بالا تر از انسان دوستی نیست من با کمک کردن به یک ناتوان از ولنتاین تجلیل کردم.
گل فروشان دراین روز مغازه های شان را با پوقانه های عاشقانه، گل های سرخ و بسته های از تحایف پر می‌کند تا عاشقان از آن‌ها خریداری کند.
کوچه گل فروشی، شهرنو، پل سرخ، مدینه بازار ازجمله مناطق است، دوکان‌داران مغازه های شان را آراسته از گل و تحایف کرده‌اند و با این گل های تازه شهر کابل زیباتر شده است. این نماها زیبا عاشقان را وادار به خرید گل‌ها برای معشوقه های شان کرده است.
جنگ ویرانی، وضعیت بد اقتصادی افغانستان قادر به فرموش کردن این روز نشده است مردم با تمام این مشکلات کوشش می کند امیدی به فردا داشته باشد و با استقبال از این روز جشن خوشی پربا می‌کند واز این طریق می‌خواهد حتی به دقیقه‌ای کنارهم خوش باشند، عده‌ای هم این روزها را دریچه‌ای برای فارغ از دغدغه و جنگ می‌دانند.
روایت های زیادی از تعیین روز ولنتاین وجود دارد، عده‌ی این روز را به قرن سوم میلادی در روم نسبت می‌دهد؛ دوره دوم کلودیوس زمان امپراتور روم، عقیده برآن بود که مردان مجرد سربازان خوبی نسبت به مردان متاهل بوده می توانند از همین سبب او ازدواج را در تمام امپراتوری روم برای مردان جوان ممنوع کرد.
درآن زمان شخصی بنام سنت ولنتاین به این موضوع مخالف می‌کند و برای مبارزه به این امر به گونه پنهانی مراسم عقد را در کلیسا اجرا می‌کند وقتی امپراتور از این موضوع خبر می‌شود دستور به قتل ولنتاین می‌دهد داد، ولنتاین نخستین کسی بود که “نامه ولنتاین ” را نوشت و در ۱۴ فوریه به دار آویخته شد و پس از آن، این روز به نام او ثبت تاریخ شد.
نظر به فرهنگ اسلامی، این مناسبت سابقه‌ای مذهبی در مسیحیت دارد، واین رسم مناسبت مسیحی به شمار می‌ورد به گونه آشکارا تجلیل نمی‌شود و دختران و پسران عاشق به گونه پنهانی یادبود می کند.
در درازای تاریخ این تجلیل ها همیشه دچار مشکلات بوده و با مشقت های فراوان روبرو شده‌است. از سوی دیگر کارشناسان مبنای ازدواج را عشق، محبت ودرک متقابل همدیگر می داند اجباری درانتخاب همسر در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی جوانان را با آسیب هایی جدی مواجه خواهد ساخت.
کریمه مرادی- کابل
