کابل/۱۹دلو/فرهنگستان
فقر و ناداری باعث خرید وفروش صدها گرده به بازارسیاه ولایت هرات شده است، باشنده‌های روستا در ولسوالی انجیل هرات گفته اند که به‌علت ناداری و بیکاری گرده‌های شان را فروخته‌اند.
با این‌که خرید و فروش اعضای بدن غیرقانونی و جرم است اما در شهر هرات خرید و فروش گرده و پیوند زدن آن در شفاخانه‌ها به یک تجارت تبدل شده‌است.
شش تن از اعضای یک خانواده در ولسوالی انجیل هرات که آواره‌گان جنگ از بادغیس استند می‌گویند هر یک آنان گرده‌های شان را در بدل ۳۰۰هزار افغانی فروخته‌اند.
غلام نبی، یکی از این آواره‌گان گفت: «گرده خودرا از مجبوریت فروختم. اقتصاد ما بسیار ضعیف است. در هرات و بادغیس کار نبود و چند بار به ایران رفتیم اما موفق نشدیم و ما برادران به کشور برگشت خوردیم. چون قاچاقی به ایران رفته بودیم بدهکار پول قاچاقبران بودیم و مجبور شدیم برای پیدا کردن پول گرده‌های خودرا بفروشیم.»
عبدالغنی برادر غلام نبی که یک سال پس از برادرش گرده خودرا فروخته است نیز بیان داشت: «از این‌که گرده خودرا فروختم پشیمان استم. مانند گذشته که دو گرده داشتم اکنون نیستم و حالا خیلی فرق کردیم و نصف شدیم. کار با بیل نمی‌توانیم، پیاده روی نمی‌توانیم و کارهای زور را نمی‌توانیم.»
به‌گفتۀ باشنده‌گان روستای سه شنبه بازار در ولسوالی انجیل هرات، در پنج سال پسین بیش از صد تن از باشنده گان این روستا گرده های شان را فروخته‌اند.
باشنده‌گان این روستا آواره گان جنگ استند و در در میان آنان، دو کودک هفت ساله و دوازده ساله شماری از زنان نیز دیده می‌شوند که گرده‌های شان از بدن شان بیرون کشیده شده‌اند.
شفاخانه لقمان حکیم در شهر هرات نخستین شفاخانه پیوند گرده در افغانستان است و گرده‌های تمام باشنده‌گان روستای سه شنبه بازار در این شفاخانه به دیگران پیوند زده شده‌اند.
مسؤولان این شفاخانه می‌گویند که پیوند گرده در اینجا به‌طور قانونی و بدون پرداخت پول به اهداء کننده گان آن، انجام می‌شود.
داکتر فرید احمد عجاز، رییس شفاخانه لقمان حکیم اظهار داشت: «از نظر قانونی هیچ محدودیتی برای عملیات‌های گرده نه تنها در افغانستان بلکه در هیچ کشوری وجود ندارد و تقریبأ ۶۰سال می‌شود که پیوند کلیه انجام می‌شود. خرید و فروش گرده را کاملأ رد می‌کنیم و ما در جریان این کار نیستیم.»
وزارت صحت‌عامه می‌گوید که خرید و فروش گرده غیرقانونی است و تنها اعضای یک خانواده می‌توانند به نزدیکان بیمار خود گرده بدهند. این وزارت به بررسی جدی خرید و فروش گرده در شهر هرات تاکید می‌کند.
دستگیر نظری، سخن‌گوی وزارت صحت‌عامه می‌گوید: «براساس یک مقرره که وزارت صحت‌عامه افغانستان ساخته‌است هیچ‌کسی به‌جز از اعضای خانواده یک فرد نمی‌تواند گرده خودرا بدهد و یا بگیرد.»
بربنیاد آمارهای تأیید شده در کمتر از پنج سال پسین بیش از یک هزار گرده در ولایت هرات خرید و فروش شده‌اند.
خبرنگار فرهنگستان ازکابل
سمیع صدیقی
