نوروزباستان و هم‌گرایی منطقه‌یی!
چند سال پیش در یکی از نشست‌های جهانی مرکز مطالعات افغانستان در کابل، فرصتی یافتم تا سخن‌رانیی داشته باشم زیر نام « نوروز و هم‌گرایی منطقه‌یی» در آن سخن‌رانی این چند پیش‌نهاد را ارائه کرده بودم:
جشن نوروز، یکی از مشترکات حوزۀ تمدنی ماست. جشنی برخاسته از یک حوزۀ بزرگ تمدنی، وقتی این جشن به یک حوزه تعلق دارد، تنها جشن این یا آن کشور نیست؛ بلکه جشن همه‌گان است. من این جا کشورهای این حوزۀ بزرگ تمدنی را به نام کشورهای حوزۀ نوروز باستان یاد کنم. در پیوند به چگونه‌گی استفاده از نوروز در جهت هم‌گرایی منطقه‌یی می‌خواهم این چند پیش‌نهاد را مطرح کنم:
• کشورهای حوزۀ نوروز، می توانند بنیادی را زیرنام بنیاد منطقه‌یی نوروزباستان، به گونۀ یک نهاد غیر دولتی، پایه گذاری کنند. رهبری این نهاد باید به گونۀ دورانی به پیش برده شود وهرساله یکی ازکشورهای عضو حوزۀ نوروزباستان، آن را رهبری کند. این بنیاد باید همه ساله جشن نوروز را به گونۀ یک میراث تاریخی و فرهنگی مشترک تجلیل کند!
• بنیاد منطقه‌یی نوروز باستان، درگام بعدی می تواند شبکۀ نماینده‌گی‌های خود را درتمام کشورهای حوزۀ نوروز پایه گذاری کند. به زبان دیگر کشورهای حوزه می توانند هرکدام بینادی را به نام نوروز باستان ایجاد کنند. بینادهای نوروز باستان نه تنها در میان هم دارای پیوند‌های کاری و تفاهم فرهنگی خواهند بود؛ بل درجهت دیگر باید با بنیاد منطقه‌یی نوروز نیز پیوند داشته باشند
• بنیاد منطقه‌یی نوروز باستان می تواند در جشن‌واره‌های نوروزی برای نویسنده‌گان وآفرینش‌گران عرصه‌های گوناگون فرهنگ، جایزه های ادبی – هنری و تقدیر نامه ها ارائه کند. این جایزه‌ها و تقدیرنامه‌ها از نشانی بیناد منطقه‌یی نوروز باستان داده می شود، نه از نشانی کشوری که ریاست دوره‌یی آن را به پیش می برد.
• بنیاد منطقۀ نوروز باستان می تواند دو نشریه داشته باشد، زیرنام « نوروز باستان». بهتر است این نشریه‌ها به گونۀ مجله‌های یک ماهه ، دوماه و یاهم سه ماهه نشرات داشته‌باشند. یکی از این نشریه‌ها به زبان‌های کشورهای عضو نشر خواهد شد و نشریۀ دیگربه زبان انگلیسی خواهد بود. در نشریۀ انگلیسی گذشته از نوشته‌هایی به زبان انگلیسی، باید ترجمۀ بخشی از نوشته‌های نشریۀ نخستین نیز به نشر برسد. ترجمۀ آثار ادبی و فرهنگی نویسنده‌گان منطقه به زبان انگلیسی زمینۀ معرفی ادبیات و فرهنگ منطقه در سطح جهان را فراهم می سازد.
• درجشن‌واره‌های بنیاد منطقۀ نوروز باستان، باید بازار و نمایش‌گاه نوروزی راه اندازی شود. در این نمایش‌گاه‌ها گذشته ازنمایش کتاب‌ها می توان بخشی‌های از صنایع دستی و دیگر تولیدات فرهنگی کشورهای حوزه را به نمایش گذاشت. شاید در یک ارزیابی بعدی بتوان زمینه‌های آن را فراهم ساخت تا چنین نمایش‌گاه‌ها وبازارهایی به گونۀ دوام‌دار به کار خود ادامه دهند.
• هزینه پایه گذاری بنیاد منطقه‌یی نوروز باستان و شبکۀ آن را درگام نخست باید کشورهای حوزه بپردازند؛ اما درگام بعدی هیچ تردید نمی تواند وجود داشته باشد که سازمان ملل متحد، یونسکو و شماری از سازمان های امداد جهانی که در جهت نگهداری میراث‌های جهانی کار می کنند، کشورهای حوزه را کمک خواهند کرد.
• هم اکنون در مرزهای شماری ازکشورهای منطقه بازارهای به نام بازارهای مشترک وجود دارد، کشورها می توانند این بازار‌ها را به نام بازارهای مشترک نوروز باستان نام‌گذاری کنند.
• خیلی شایسته خواهد بود تا کشورهای حوزۀ نوروز درمرکزیا یکی از شهرهای بزرگ خوش خیابانی یا جایگاهی را به نام نوروزباستان، نام‌گذاری کنند! من فکر می کنم بهترین جایی که در افغانستان باید آن را به نام نوروز باستان نام‌گذاری کرد، کاخ تپۀ پغمان است، این کاخ را می شود به نام کاخ نوروزباستان نام گذاری کرد.
• وزارت اطلاعات و فرهنگ کشورهای حوزه می توانند یکی از جوایز ادبی – هنری خود را به نام جایزۀ نوروز باستان نام گذاری کنند و به همین گونه دولت‌ها می تواند نشانی را به نام نشان نوروز باستان ایجاد کنند و همه ساله به شماری از فرهنگیان و آنانی که در جهت هم گرایی قومی و منطقه ای و پژوهش‌های فرهنگی کار می کنند، با دادن نشان نوروز باستان از کار آنان تقدیر شود.
*
* کشورهای حوزۀ نوروز باستان می توانند شبکه‌های تلویزونی نوروز باستان را ایجاد کنند، این شبکۀ تلویزیونی می تواند با نشرات خود زمینه تفاهم و هم گرایی بیشتر را در میان کشورها حوزه، گسترش بیشتری دهد.
* باید اندیشید که با چنین زمینه سازی هایی می شود امید وار بود که روزی و روزگاری اتحادیۀ کشورهای حوزۀ نوروز باستان پایه گذاری گردد!
پرتونادری
دوم حمل ۱۳۹۷
