شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین، برای اولین بار در هفت ماه گذشته با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفتگو کرد.
کاخ سفید به همین مناسبت بیانیه‌ای صادر کرده که در آن آمده است که دو رهبر “در مورد مسئولیت هر دو کشور برای جلوگیری از تبدیل رقابت به تعارض صحبت کردند.”
از زمان روی کار آمدن جو بایدن، این فقط دومین بار است که رئیس جمهور چین با او گفتگو می‌کند.
روابط ایالات متحده و چین تحت‌الشعاع موضوعاتی مانند عدم توازن تجاری، اتهام جاسوسی و منشاء کرونا قرار داشته است.
در بیانیه کاخ سفید آمده است: “دو رهبر با هم یک بحث مفصل استراتژیک داشتند و در مورد زمینه‌های منافع مشترکشان و همگرایی دو طرف و همچنین مواردی که بین آنها اختلاف دیدگاه وجود دارد گفتگو کردند.”
این بیانیه می‌افزاید: “همانطور که رئیس جمهور بایدن قبلا گفته، این گفتگو بخشی از تلاش مداوم ایالات متحده برای مدیریت مسئولانه رقابت بین ایالات متحده و جمهوری خلق چین بود.”
شبکه تلویزیونی دولتی چین گفته است که این تماس شامل گفتگوهای “صریح و عمیق” بوده و “ارتباطات استراتژیک گسترده و … موضوعات مورد علاقه دو طرف” را شامل شده است.
بر اساس گزارش این شبکه، آقای شی گفته است که “اینکه چین و ایالات متحده بتوانند روابط خود را به درستی مدیریت کنند… برای آینده و سرنوشت جهان بسیار مهم است.”
در دوره دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق، با وجود موضع تهاجمی او نسبت به چین، رئیس جمهوری چین تمایل بیشتری به حفظ ارتباط با آمریکا داشت و تعامل بین دو رهبر به مراتب بیشتر بود.
آقای ترامپ در شش ماه اول ریاست جمهوری خود دو بار با آقای شی گفتگو داشت و رئیس جمهور چین را برای مذاکرات رو در رو به مارآ لاگو، باشگاه خصوصی خود در ایالت فلوریدا دعوت کرد.
در مورد تماس تلفنی جو بایدن و شی جین‌پینگ، یک مقام ارشد کاخ سفید به خبرنگاران گفت که این تماس به درخواست مبرم جو بایدن صورت گرفت و او به خاطر بی اعتنایی مقامات چینی و عدم تمایل آنان برای مذاکره جدی با دولتش “بسیار عصبانی است.”
این در حالی است که جو بایدن در توجیه اقدامات خود برای کاهش حضور آمریکا در صحنه‌های بین المللی از جمله عقب نشینی از افغانستان و عراق گفته است که می‌خواهد همه نیروی خود را صرف رقابت با چین کند.
مذاکرات سطح بالا بین دولت‌های بایدن و شی در اوایل سال جاری با تنش همراه بود و مقامات هر دو طرف به انتقاد از هم پرداختند.
مقامات چینی آمریکا را به تحریک کشورها برای “حمله به چین” متهم کردند و مقامات دولت آمریکا هم گفتند که چین در صدد “بزرگنمایی و تبلیغ خود” است.
منبع تصویر،EPA
“حقوق بشر و مداخله”
چند موضوع عمده دیگر باعث کدر شدن روابط بین این دو غول اقتصادی شده است و موضوع حقوق بشر و دموکراسی یکی از آنهاست.
دولت آمریکا همچنان جمهوری خلق چین را به نسل‌کشی اقلیت مسلمانان اویغور در استان سین‌کیانگ متهم می‌کند و همچنان تاکید دارد که دولت مرکزی چین حقوق دموکراتیک ساکنان هنگ‌کنگ را زیر پا می‌گذارد.
قانون امنیتی جدیدی که چین در تابستان سال گذشته برای هنگ‌کنگ تصویب کرد و به اجرا گذاشت باعث انتقاد گسترده جهانی و اقدامات دولت وقت ایالات متحده از جمله تحریم‌هایی علیه مقامات چینی و لغو امتیازات تجاری برای هنگ‌کنگ شد. در آن زمان مقامات آمریکایی گفتند که این قانون راه را برای سرکوب منتقدان در هنگ‌کنگ هموار می‌کند.
اینک چین به دولت ایالات متحده هشدار داده که از مداخله در امور داخلی آن کشور دست بردارد و واشنگتن را به “افترا و دروغ‌پردازی” علیه حزب حاکم کمونیست متهم کرده است.
اختلاف تجاری هم بین دو کشور وجود دارد که سابقه آن به سال ۲۰۱۸ و اقدامات دولت دونالد ترامپ جهت افزایش صادرات آمریکا به چین باز می‌گردد. آمریکا گفته بود که چین عمدا موانعی را در راه صدور کالاهای آمریکایی ایجاد کرده است.
دونالد ترامپ به عنوان اقدام مقابله به مثل، بیش از ۳۶۰ میلیارد دلار تعرفه بر واردات کالاهای چینی وضع کرد که باعث شد چین هم بر بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار محصولات آمریکایی تعرفه ببندد.
برخلاف انتظار چینی‌ها، جو بایدن تا کنون گامی در جهت تغییر سیاست تجاری دونالد ترامپ بر نداشته و این باعث عصبانیت چین شده است.
و البته بحران دریای چین جنوبی هم وجود دارد.
در سال‌های اخیر این منطقه تبدیل به نقطه اصطکاک منافع بین چین و سایر کشورهای منطقه شده است که مدعی حاکمیت بر دو زنجیره جزیره غیر مسکونی اسپراتلیس و پاراسل هستند.
چین بخش بزرگتر دریا را در اختیار دارد، اما کشورهای همسایه مدعی مالکیت این آبراه هستند و ایالات متحده با تسلط نظامی چین بر آن مخالف است. با وجود مخالفت‌ها ، پکن حضور نظامی خود در این منطقه را حفظ کرده و اخیرا گسترش داده در حالیکه بر “اهداف صلح‌آمیز” خود تاکید دارد.
و اخیرا تنش بین آمریکا و چین بر سر افغانستان آغاز شده است. دولت چین بارها از دولت آمریکا به خاطر نحوه خروج از افغانستان انتقاد کرده و اوایل این هفته، وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین، بار دیگر از آمریکا انتقاد کرد و گفت که آمریکا در افغانستان “هرج و مرج به راه انداخت.”
BBC 10.09.2021
